Atmadharma magazine - Ank 197
(Year 17 - Vir Nirvana Samvat 2486, A.D. 1960)
(Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 9 of 19

background image
: १०: आत्मधर्म: १९७
जेम आखा दिवसनी मजूरीथी थाकीने सांजे घरभणी आवतां बळदने एवो उत्साह होय छे के
दोडता दोडता आवे छे. खेतरमां जती वखते तो धीमे धीमे जाय पण सांजे घेर आवती वखते तो
दोडतो आवे, केम के तेने खबर छे के हवे मजूरीथी छूटीने घरे शांतिथी घास खावानुं छे. तेम
अनंतकाळना भवभ्रमणथी थाकीने हवे स्वभाव समजवानो अवसर आवतां आत्मार्थीने एवो
उत्साह होय छे के अंतरमां तेनो पुरुषार्थ उल्लसे छे–परिणति दोडती दोडती स्व–घर तरफ वळे छे.
संसारभ्रमण वखते तो पुरुषार्थ हणाई गयो हतो पण स्वभावने साधवानो अवसर आवतां
आत्मार्थीनो पुरुषार्थ वेगपूर्वक अंतरमां वळे छे; केम के तेने खबर छे के हवे अनंतकाळना
भवभ्रमणना दुःखथी छूटीने स्वभावना परम आनंदनो शांतिथी अनुभव करवानो छे.–आ रीते
पोताना स्वभावकार्यने साधवा माटे अंतरमां उत्साह आववो जोईए.
आत्मस्वभावने साधवा माटे जेना अंतरमां आवो उत्साह जाग्यो छे, तेनी ज जेने लगनी
लागी छे, अने श्रीगुरु पासे आवीने विनयथी तेनो उपाय पूछे छे, तेने अनुग्रहपूर्वक श्री आचार्यदेव
वीश बोलथी विधविध प्रकारे अलौकिक रीते आत्मानुं स्वरूप समजावे छे.
देहथी भिन्न ज्ञानस्वरूप आत्मा छे, तेने देह ज नथी तो ईंद्रियो क््यांथी होय? आत्मा
अतीन्द्रिय ज्ञानस्वरूप छे, ते ईन्द्रियोवडे जाणतो नथी. पांच ईन्द्रियोरूप जे लिंग तेना वडे पदार्थोनुं
ग्रहण एटले के जाणवुं जेने थतुं नथी ते अलिंगग्रहण छे. आ रीते आत्माने अलिंगग्रहण कहेतां
अतीन्द्रियज्ञानस्वरूपे ते लक्षमां आवे छे.
आत्मानी चेतना ईंद्रियोने आश्रित नथी पण स्वद्रव्यने आश्रित छे. रागनो के ईन्द्रियोनो
आश्रय करीने जाणे एवुं चेतनानुं स्वरूप नथी, पण ईंद्रियोथी ने रागनी भिन्न रहीने अतीन्द्रियपणे
जाणे एवुं चेतनानुं स्वरूप छे. आवी अतीन्द्रियचेतनास्वरूप आत्मा छे, तेने ज अहीं ‘अलिंगग्रहण’
कहीने ओळखाव्यो छे.
ईन्द्रियो जडस्वरूप छे, आत्मा चेतनस्वरूप छे. ईंद्रियो तो आत्मा नथी, ने ईंद्रियोना संबंधथी
ओळखाय ते पण आत्मा नथी. ईन्द्रियोना संबंध वगरनो अतीन्द्रिय ज्ञानस्वरूप आत्मा छे.
जेम जड ते चेतनथी विरुद्ध छे, तेम ईंद्रियो अतीन्द्रिय आत्माथी विरुद्ध स्वभाववाळी छे. तेना
वडे आत्माने ओळखाववो के ईन्द्रियोवाळो आत्मा, ईन्द्रियोवडे जाणनारो आत्मा ‘–तो ते आत्मानी
वास्तविक ओळखाण नथी. अने आत्मानी वास्तविक ओळखाण वगर सर्वज्ञनी के संतोनी पण साची
ओळखाण के स्तुति थती नथी.
समयसार गाथा ३१मां सर्वज्ञभगवाननी परमार्थस्तुतिनुं स्वरूप समजावतां कुंदाकुंदाचार्यदेव
कहे छे के द्रव्येन्द्रिय, भावेन्द्रिय, अने तेमना विषयभूत बाह्य पदार्थो–ए त्रणेथी भिन्न अतीन्द्रिय
ज्ञानस्वरूप पोताना आत्माने जाणवो ते सर्वज्ञ भगवाननी निश्चयस्तुति छे. आ रीते स्वसन्मुख
थईने आत्मानी साची ओळखाण करवाथी ज सर्वज्ञनी अने संतज्ञानीओनी साची ओळखाण थाय
छे, ने एवी ओळखाण थाय त्यारे ज तेमनी साची स्तुति होय छे. ओळख्या वगर स्तुति कोनी?
‘ईन्द्रियोवडे जाणे ते आत्मा’–तो कहे छे के ना; आत्मा तो सर्वज्ञस्वभावी छे. ‘ईन्द्रियोवडे
जाणे ते आत्मा’ एम मानतां तेना सर्वज्ञस्वभावनो अपवाद थाय छे. तेमज तेमां सर्वज्ञनो पण
अपवाद थाय छे. सर्वज्ञनुं ज्ञान अतीन्द्रिय छे, तेने ईन्द्रियनुं अवलंबन जरा पण नथी. आवा
अतीन्द्रियस्वरूपे आत्माने लक्षमां लेवो ते ज सर्वज्ञनी खरी स्तुति छे. अतीन्द्रिय आत्माने ईंद्रियवडे
जाणनार मानवो तेमां सर्वज्ञनी स्तुति नथी पण सर्वज्ञनो अपवाद छे.