: ૬: આત્મધર્મ: ૧૯૯
સ્વયં સુખસ્વરૂપ હોય તેને પોતાના સુખ માટે બીજાની આધીનતા કેમ હોય? ન જ હોય; માટે
સ્વયંમેવ જ્ઞાન ને સુખરૂપે પરિણમનાર ‘સ્વયંભૂ’ ભગવાનને ઈંદ્રિય વગર જ જ્ઞાન ને સુખ હોય છે.
૪પ. જુઓ, આ કેવળજ્ઞાનનો મહિમા! આવું કેવળજ્ઞાન શુદ્ધોપયોગના પ્રસાદથી થાય છે. પણ જે
કેવળજ્ઞાનને જ ન માને તેને શુદ્ધોપયોગનો પ્રસાદ કેવો?
૪૬. હું જ્ઞાયકસ્વભાવ છું–એવી પ્રતીત વગર સર્વજ્ઞની પ્રતીત કેવી–અને શુદ્ધોપયોગ ક્્યાંથી?
જ્ઞાનસ્વભાવ તરફ વળે તેને જ કેવળજ્ઞાનની પ્રતીત થાય છે અને તેને જ શુદ્ધોપયોગનો પ્રસાદ
(–કેવળજ્ઞાન) પ્રાપ્ત થાય છે.
૪૭. રાગરૂપ શુભોપયોગના પ્રસાદથી કેવળજ્ઞાન તો નથી થતું પરંતુ કેવળ–કલેશ થાય છે. શુભને
પ્રસન્ન કરવા જાશે તો તેની પ્રસાદીથી સંસારકલેશ મળશે; અને શુદ્ધોપયોગને પ્રસન્ન કરશે તો
તેની પ્રસાદીથી કેવળજ્ઞાન પામીને સ્વયંભૂ પરમાત્મા થશે.
૪૮. જેમ કેવળજ્ઞાન થવામાં શુદ્ધોપયોગ સિવાય બીજું કોઈ કારણ નથી તેમ સમ્યગ્દર્શન થવામાં પણ
શુદ્ધાત્માની પ્રતીત સિવાય બીજું કોઈ કારણ નથી; નવતત્ત્વના વિકલ્પો પણ સમ્યગ્દર્શનમાં કારણ નથી.
૪૯. કેવળજ્ઞાન માટે શુદ્ધોપયોગ સિવાય બીજાને (–રાગાદિને) સાધન માનવું તે કેવળજ્ઞાનનો
અનાદર છે, તેમાં શુદ્ધોપયોગનો પણ અનાદર છે, ધર્મનો અનાદરછે, મોક્ષનો અનાદર છે અને
મોક્ષના સાધક શુદ્ધોપયોગી સન્તોનો પણ અનાદર છે.–આ રીતે તે ઊંધી માન્યતામાં મોટો
અપરાધ છે, તે સંસારનું કારણ છે.
પ૦. શુદ્ધોપયોગ તે કેવળજ્ઞાનનો રાજમાર્ગ છે. અને શુભરાગ તો કેવળજ્ઞાનને રોકનાર લૂંટારો છે.
રાગને ધર્મનું સાધન માને તે રાજમાર્ગનો અપરાધી છે; તે ‘રાજમાર્ગી’ નથી પણ ‘રાગમાર્ગી’
એટલે કે સંસારમાર્ગી છે.
પ૧. શુદ્ધ અનંતશક્તિવાળા જ્ઞાનરૂપે પરિણમવાનો આત્માનો સ્વભાવ જ છે, પછી બીજું સાધન કેમ
હોય? આત્મા સ્વભાવથી જ કેવળજ્ઞાનરૂપ થતો હોવાથી તે ‘સ્વયંભૂ’ છે. પોતે સ્વયં છ
કારકોરૂપે થઈને કેવળજ્ઞાનરૂપ થતો હોવાથી સ્વયંભૂ છે.
પ૨. એક તો કુંદકુંદાચાર્યદેવની અદ્ભુત રચના અને વળી તેના ઉપર અમૃતચંદ્રઆચાર્યની ટીકા. –
ભરતક્ષેત્રમાં અજોડ છે, પંચમકાળે અમૃત રેડાયા છે.
પ૩. આત્માનો જ્ઞાન અને સુખસ્વભાવ તે મહામંગળ છે, તેની શ્રદ્ધા કરતાં આત્મામાં અપૂર્વ
મંગલપ્રભાતનો ઉદય થાય છે. સમ્યગ્દર્શન તે અપૂર્વ મંગલપ્રભાત છે.
પ૪. આત્માના નિરપેક્ષ જ્ઞાન અને સુખસ્વભાવની જેણે શ્રદ્ધા કરી તે પર તરફના ભાવોથી ઉદાસીન
થઈને પોતાના સ્વરૂપમાં પરિણમવા લાગ્યો.
પપ. હવે સ્વરૂપસન્મુખ પરિણમતાં જેમ જેમ કાળ જાય છે તેમ તેમ કેવળજ્ઞાન નજીક–નજીક આવતું
જાય છે.....એક સમયમાં એક પર્યાય પરિણમે છે ને એક સમય કેવળજ્ઞાન નજીક આવે છે.
પ૬. આચાર્યદેવ પોતે આવી દશામાં ઝૂલી રહ્યા છે ને કેવળજ્ઞાનને સાધી રહ્યા છે....તેમના
આત્મામાંથી નીકળેલા આ ન્યાયો છે.
પ૭. ઈદ્રિયો જડસ્વરૂપ છે, તેનાથી જ્ઞાન થતું નથી. જ્ઞાનસ્વરૂપી આત્મા પોતે જ, ઈંદ્રિયોથી
નિરપેક્ષપણે જ્ઞાનરૂપ પરિણમીને જાણે છે.
પ૮. જ્ઞાનની જેમ આત્માનો સુખસ્વભાવ પણ ઈન્દ્રિયોને આધીન નથી. સિદ્ધભગવંતો પોતાના
સ્વભાવથી જ સુખરૂપે પરિણમી રહ્યા છે.
પ૯. આત્માના આવા નિરપેક્ષ જ્ઞાન અને સુખસ્વભાવને હોંસપૂર્વક....આદરપૂર્વક...... ઉલ્લાસપૂર્વક જે
સ્વીકારે છે તે જીવ આસન્નભવ્ય છે....અલ્પકાળમાં તે પોતે ઈંદ્રિયોથી પાર એવા જ્ઞાન ને
સુખસ્વરૂપ સ્વયંભૂ–પરમાત્મા થઈ જશે.