જેઠ: ૨૪૮૬ : ૧૧ :
(૬૬) આત્મસ્વભાવ મહિમાવંત છે, તે મોક્ષસુખનો દેનાર છે, તે સ્વાનુભવથી જણાય છે પણ
વાણીના વિસ્તારથી જણાતો નથી. લાખો–કરોડોમાં તેને જાણનારા કોઈક વિરલા જ હોય છે. આ
જગતમાં આવો આત્મા જયવંત છે અને આત્માને જાણનારા પણ સદાય હોય છે. જો કે આત્માને
જાણનારા વિરલા જ હોય છે પણ તેનો કદી વિરહ પડતો નથી; પૂર્વે આત્માને જાણનારા હતા, અત્યારે
છે ને ભવિષ્યમાં થશે.
(૬૭) જેણે પૂર્વે આયુષ્ય બાંધ્યું ન હોય એવા અવિરત સમ્યગ્દ્રષ્ટિ પણ વૈમાનિક દેવ અથવા
ઉત્તમ મનુષ્યમાં જ જન્મે છે, એ સિવાય બીજે ક્્યાંય જન્મતા નથી; તેથી ઉત્તમ દેવપણું અને ઉત્તમ
મનુષ્યપણું–એ બેને છોડીને બાકીના સમસ્ત સંસારના કલેશથી તે મુક્ત છે, માટે સંસારના દુઃખોથી
ભયભીત એવા ભવ્યજીવોએ સમ્યગ્દર્શનની આરાધનામાં સદાય તત્પર રહેવું જોઈએ.
(૬૮) હે ભાઈ! એક વાર તું એમ તો માન કે જ્ઞાનસ્વરૂપ જ હું છું....મારું જ્ઞાન રાગમાં
એકમેક થઈ જતું નથી. આમ રાગ અને જ્ઞાનની ભિન્નતાને જાણીને એક વાર તો રાગથી જુદો પડીને
આત્માના જ્ઞાનનો અનુભવ કર. તારા જ્ઞાનસમુદ્રમાં એક વાર તો ડુબકી માર.
(૬૯) આત્મા તણા આનંદમાં મશગુલ રહેવા ઈચ્છતો, સંસારના દુઃખદર્દથી ઝટ છૂટવાને
ઈચ્છતો; આપો અનુપમ આશરો પ્રભુ દીનબંધુ દેવ છો, શરણે હું આવ્યો આપને તારો પ્રભો તારો મને.
–બાળકોના સંવાદમાંથી
(૭૦) અત્યારે લોકોમાં જૈનધર્મના નામે જે વાત ચાલી રહી છે તેમાં મૂળથી જ ફેર છે. મૂળ
આત્મસ્વભાવની દ્રષ્ટિ વગર શાસ્ત્ર વગેરેથી હજારો વાતો જાણે પણ તેમાં એકેય વાત સાચી હોય નહિ.
પૂર્વની માનેલી બધી વાતના મીંડા વાળીને સાંભળે તો આ વાત અંતરમાં બેસે તેમ છે.
(૭૧) તું તારા જ્ઞાનમાં એમ નિર્ણય કર કે મારું જ્ઞાનસ્વરૂપ બધાય પદાર્થોથી જુદું છે...તારા
જ્ઞાનસ્વરૂપ આત્મા તરફ વળ, તેનો જ અભ્યાસ કર, તેની રુચિ કર, તેનું મંથન કર, તેની શ્રદ્ધા કર,
તેનો જ અનુભવ કર. નિરંતર તે જ એક કરવા જેવું છે.
વિકલ્પો તે પરદ્રવ્ય છે, અને એ સાત તત્ત્વોના વિકલ્પોથી અગોચર જે શુદ્ધ અભેદ આત્મસ્વરૂપ છે તે
જ એક સ્વદ્રવ્ય છે, તે જ જીવ છે, અને એને જ અંગીકાર કરવાનો છે. શુદ્ધ જીવને અંગીકાર કરવાથી
શુદ્ધભાવ પ્રગટે છે. અંગીકાર કરવો એટલે તેની શ્રદ્ધા કરાવી, તેનું જ્ઞાન કરવું અને તેમાં લીન થવું.
(૭૩) શ્રી મુનિરાજ નિઃસ્પૃહ કરુણાબુદ્ધિથી કહે છે કે અરે પ્રાણીઓ! આત્માનો શુદ્ધસ્વભાવ
સમજ્યા વગર અનંતકાળમાં બીજા બધા ભાવો કર્યા છે, એ કોઈ ભાવો ઉપાદેય નથી. આત્માનો
નિશ્ચયસ્વભાવ જ ઉપાદેય છે, એમ તમે શ્રદ્ધા કરો.
(૭૪) પરમ પારિણામિક ભાવરૂપ નિરપેક્ષ ચૈતન્યસ્વભાવ બતાવીને શ્રી આચાર્યદેવ કહે છે કે
હે ભાઈ! તું આવા શુદ્ધ જીવતત્ત્વની શ્રદ્ધા કર....અશુદ્ધ આત્માની શ્રદ્ધા તો તેં અનંતકાળથી કરી છે
અને તે મિથ્યાશ્રદ્ધાને લીધે જ તું સંસારમાં રખડી રહ્યો છે. માટે હવે–“ પરમ શુદ્ધ આત્મા તે જ હું”
એવી શુદ્ધાત્માની શ્રદ્ધા કર, તો તારા આત્મામાં શુદ્ધભાવ પ્રગટે અને તારું અવિનાશી કલ્યાણ થાય.
(૭પ) અહો, આજે મહાવૈરાગ્યનો દિવસ છે, પરમ ઉદાસીનતાનો પ્રસંગ છે....આજે ભગવાન
વીતરાગી ચારિત્ર દશા ધારણ કરે છે. આ આત્માને પણ એવી ચારિત્રદશા વગર મુક્તિ નથી....આવા
પ્રસંગે પોતે અંતરમાં એવી ભાવના કરે કે મને એવી પરમ વીતરાગી નિર્ગ્રંથ દશા ક્્યારે આવે! હું
ક્્યારે મુનિ થઈને