: ૧૪ : આત્મધર્મ : ૨૦૮
યં. ફુલચંદજી િસદ્ધાંતશાસ્ત્રીકૃત “જૈન તત્ત્વમીમાંસા”
પુસ્તક ઉપર ખાસ મહાનુભાવોદ્વારા પ્રસિદ્ધ થયેલો અભિમત
વાચકોની જાણ ખાતર અહીં પ્રગટ કરવામાં આવે છે.
તા. ૬–૧૦–૧૯૬૦ના જૈનમિત્રમાં “જૈન તત્ત્વ મીમાંસા” પુસ્તક ઉપર પ્રમુખ પ્રમુખ વિદ્વાનોની
સમ્મતિયો છપાઈ ગઈ છે. ત્યાર પછી જે અન્ય સમ્મતિઓ “જૈનમિત્ર” પત્ર ઉપર આવેલી તેમાંથી બે પ્રમુખ
સમ્મતિ નીચે મુજબ તેમાં છપાઈ છે.
૧. શ્રીમાન્ બાબૂ ઠાકુરદાસજી બી. એ. શાસ્ત્રી (ટીકમગઢ) વિચારક વિદ્વાન છે. દિલ્લીથી પ્રકાશિત
સમયસારના સમ્પાદન સંશોધનમાં તેમનો મુખ્ય હાથ છે. તેઓ લખે છે કે “એક કલાક પહેલા આપની નહિં
સાંભળેલી અને નહિ દેખેલી “જૈન તત્ત્વમીમાંસા” નામે પુસ્તકને જોઈ રહ્યો છું. પુસ્તક અગાધ વિદ્વતાવાળું
અને અનુભવથી ભરેલ છે. હું તેની રચના પર પરમ પ્રમોદીત થઈ રહ્યો છું આપ સમયસારનું રહસ્ય પણ
પામ્યા છો. એ ઉપર હું આપને વધાઈ–ધન્યવાદ દઉં છું. આપની વિષય નિયોજન શૈલી; ભાષા પર અધિકાર
આદિ મને પ્રફુલ્લિત કરી રહ્યા છે. આપે મૂલ્યને પડતર કીંમતથી પણ અતિ અલ્પ રાખીને જૈન સમાજ સામે
મહાન આદર્શ ઉપસ્થિત કરી દીધો છે. ગીતાપ્રેસની ઉદારતામય નીતિને જૈન સમાજ સંસારમાં ઉતારવાનું
પ્રથમ શ્રેય આપને જ દેવું જોઈએ.”
(જૈન મિત્રમાં છપાઈ ગયું છે તે ઉપરથી લીધું છે)
ર સવાઈસિંધઈ શ્રી ધન્યકુમારજી (કટની) ની સાહિત્ય સંબંધી રુચિ વિખ્યાત છે. એ ત્રણે ભાઈઓ
હંમેશા દર્શન પૂજન બાદ નિયમિતરૂપથી સ્વાધ્યાય કરે છે. સંસ્કૃત અને પ્રાકૃત ભાષા ઉપર એમણે અધિકાર
પ્રાપ્ત કરી લીધો છે. તેઓ પોતાની સમ્મતિમાં લખે છે કે:–
જૈન તત્ત્વમીમાંસા’ પુસ્તક વાંચી પ્રસન્નતા થઈ ‘પરમાર્થ તત્ત્વ’ જે અનાદિકાળ સંસાર વ્યવહારથી
ધુડમય થઈ રહ્યો હતો તેને ઊંચે ઉપાડવાનો વર્તમાનમાં આ એક પ્રશંસાયોગ્ય પ્રયત્ન છે. જૈનધર્મનું હાર્દ શું
છે? તેના તાત્ત્વિક સિદ્ધાન્ત કેટલા યથાર્થ અને સ્પષ્ટ છે એ વાત પુસ્તકમાં વિવેચિત વિષયોથી સ્પષ્ટ થઈ
વિચારનું ક્ષેત્ર વિસ્તાર પામે એ ભાવના છે.
– ધન્યકુમાર જૈન
કોટા (રાજસ્થાન) નિવાસી. શ્રીમાન બાબૂ જ્ઞાનચંદ્રજીદ્વારા પંડિતજીની ઉત્તમ રચના માટે સમ્મતિ
પત્ર જૈનમિત્ર ઉપર આવેલ હોવાથી પ્રકાશીત કરવામાં આવે છે.
આજના જૈન જગતમાં વસ્તુસ્વભાવની અજાણતાને કારણે નિશ્ચય–વ્યવહાર નિમિત્ત ઉપાદાન, કર્તા–
કર્મ ક્રમ નિયમિત તથા કેવલજ્ઞાન આદિ ચર્ચાનો વિષય બની ગયા છે.
કરણાનુયોગના અદ્વિતીય વિદ્વાન શ્રી ફુલચંદજીની સિદ્ધાંતશાસ્ત્રીએ તે જ વિષયોને સન્મુખ રાખીને
અસાધારણ પ્રશસ્ત પ્રયત્નદ્વારા પોતાની આન્તરીક રુચીથી જૈનતત્ત્વમીમાંસા પુસ્તક લખેલ છે. કોટા
(રાજસ્થાન) માં શાસ્ત્રસભામાં સારી રીતે વાંચવામાં આવ્યું છે. જેમાં ચારે અનુયોગોના તથા ન્યાયશાસ્ત્રના
તાત્પર્યને ધ્્યાનમાં રાખીને ઉપરોક્ત વિષયને સરલતા સાથે સ્પષ્ટરૂપે પ્રકાશ નાખવાનો અજોડ પ્રયત્ન કરેલ
છે. હિન્દીભાષામાં સર્વ તાત્ત્વિક વિષયો ઉપર આ રીતે એક સાથે પ્રયોજનભૂત વસ્તુ ઉપર પ્રકાશ નાખવાવાળું
પુસ્તક આજ સુધીમાં પ્રકાશિત થયું જ નથી. આશા છે કે તત્ત્વજીજ્ઞાસુ એ પુસ્તકનો નિષ્પક્ષતાથી વારંવાર
અભ્યાસ કરીને સત્ય સમજવાનો અવસ્ય પ્રયત્ન કરશે.–જ્ઞાનચંદ્ર