એવા વિભાગમાં નિમિત્ત થવું તે તેનું કાર્ય નથી. જે વિસ્ત્રસોપચય તે સમયે કર્મપર્યાયરૂપે પરિણમનારા હોય
તેના બંધમાં નિમિત્ત થવું એટલું જ માત્ર યોગનું કાર્ય છે. આ રીતે કર્મશાસ્ત્રમાં બંધ, સંક્રમણ અને
વિસ્ત્રસોપચયના સમ્બન્ધમાં સ્વીકારેલી આ વ્યવસ્થાઓ ઉપર દ્રષ્ટિપાત કરવાથી એ જ જણાય છે કે કાર્યમાં
ઉપાદાનની યોગ્યતા જ નિયામક છે અને જ્યારે ઉપાદાનનો કાર્યરૂપે થવાનો સ્વકાળ આવે છે ત્યારે જ તે
અન્ય દ્રવ્યને નિમિત્ત કરીને કાર્યરૂપે પરિણમે છે.
ઉપાસના નથી કરતા તેનો જન્મ નિષ્ફળ છે. જિનવાણી કેવી છે કે
કરવાવાળાને આનંદરૂપી સમુદ્રને વૃદ્ધિ પામવામાં ચંદ્રમા સમાન છે.