વૈશાખ : ૨૪૮૭ : : ૨૧ :
આવતું નથી, માટે તે વખતે શું જીવ ન હતો? હતો જ, તેમ માતાના ગર્ભમાં કોઈ બીજે સ્થાનેથી આવ્યો તે
પહેલાં પણ પોતે હતો એવું પૂર્વભવનું જાતિ સ્મરણ કરી શકે છે, એવી તેનામાં તાકાત છે. ખરેખર એનાથી
અનંતગણી તાકાત જીવમાં દરેક સમયે છે, તેનો મહિમા લાવી વિચાર કરતો નથી ને આંધળી દોડે બહારમાં
જોવા માગે છે. તે કેવી રીતે જોઈ શકે? ન જ જોઈ શકે.
આચાર્ય ભગવાને તો અત્યંત સ્પષ્ટપણે સત્યને જાહેર કર્યું છે કે તારું સુખ તારામાં જ છે; તે સ્વાધીન
જ છે. અંદર શક્તિરૂપે પૂર્ણ આનંદ પડ્યો છે, તેની અભેદ શ્રદ્ધા તેનું જ્ઞાન અને તેમાં એકાગ્રતાનું બળ
દેતાંદેતાં એ શક્તિનો એન્લાર્જ થાય એટલે પૂર્ણ આનંદ પ્રગટ થાય. વર્તમાન વિભાવ અને અલ્પજ્ઞતા ઉપરની
દ્રષ્ટિ છોડી, ત્રિકાળી નિર્મળ પૂર્ણસ્વભાવ ઉપર દ્રષ્ટિ દે તો સર્વવિભાવનો નાશક સ્વભાવ પ્રગટ અનુભવમાં
આવી શકે છે.
પ્રશંસનીય કોણ છે?
આ જગતમાં જે આત્મા નિર્મળ સમ્યગ્દર્શનમાં પોતાની બુદ્ધિ નિશ્ચલ
રાખે છે, તે કદાચિત્ પૂર્વ પાપ કર્મના ઉદયથી નિર્ધન પણ હોય; એકલો પણ
હોય તો પણ વાસ્તવમાં પ્રશંસનીય હોય છે અને એનાથી વિપરીત, જે જીવ
અનંત આનંદદાયક એવા સમ્યગ્દર્શનાદિ રત્નત્રયથી બાહ્ય છે અને
મિથ્યામાર્ગમાં રહેલો છે એવો મિથ્યાદ્રષ્ટિ મનુષ્ય ભલે અનેક હોય અને
વર્તમાનમાં શુભકર્મના ઉદયથી પ્રસન્ન હોય તોપણ તેઓ પ્રશંસનીય નથી માટે
ભવ્યજીવોએ સમ્યગ્દર્શન ધારણ કરવાનો નિરન્તર પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.
(પદ્મનન્દિ–દેશવ્રત ઉદ્યોતન અધિકાર–૨)