આત્માનો ધર્મ નથી અને તે ધર્મનું કારણ પણ નથી. ધર્મના નામે કરેલો એ શુભરાગ પુણ્યબંધનું કારણ છે,
પણ ધર્મની શરૂઆતનું કારણ નથી એવો ત્રણેકાળે વીતરાગના માર્ગનો નિયમ છે.
આત્મા છો, સ્વયંજ્ઞાન છો, તારે સ્વ–પર પ્રકાશક જ્ઞાન હોય પણ પરનાં ગ્રહણ–ત્યાગ ન હોય. મોહથી માને
ભલે, પણ ત્રણકાળમાં પરનો કર્તા હર્તા કોઈ આત્મા થઈ શકતો નથી.
અથવા આદર જ્ઞાનીને જરાય નથી.
થઈ શુક્લલેશ્યાના ઉજળા પરિણામ કરે, બબ્બે માસના ઉપવાસના પારણે આહાર લેવા આવે ત્યાં નિર્દોષ
મળે તો જ લે, કોઈ અપમાન કરે તોય ક્રોધ ન કરે છતાં દ્રષ્ટિ રાગ અને શરીરની ક્રિયા ઉપર છે તેથી
અંશમાત્ર પણ વિવેક તેને આત્મામાં ઊગતો નથી, કરોડપૂર્વનું આયુષ્ય હોય ત્યાં સુધી એવા ઊંચા પ્રકારના
શુભભાવ કરે તો તેના ફળમાં નવમી ગૈ્રવેકમાં ઊપજે પણ તેથી શું? તેણે રાગની કિંમત કરી પણ
ભેદજ્ઞાનદ્વારા અરાગી પરમેશ્વરપદનો ધારક હું ત્રણેકાળે જ્ઞાનસ્વભાવી છું એની કિંમત કરી નથી. આત્મામાં
આત્માની ઓળખ અને માહાત્મ્ય થાય તો અનાદિની ભ્રાન્તિ જાય. સાચી જિજ્ઞાસા અને અભ્યાસ વડે
આત્માની ઓળખાણ કરી ભ્રાન્તિ ટાળવી તે સુખનો સાચો ઉપાય છે; જ્ઞાનીની આજ્ઞા “સ્વસન્મુખ થવાની”
છે, તે આજ્ઞા પથ્ય છે.
ત્રિકાળી નિર્મળ આનંદ સ્વભાવને ઉપાદેયપણે જાણતાં ક્ષણિક મલિન ભાવનો આદર–પ્રેમ છૂટી જાય છે,
અજ્ઞાનીને સંયોગ અને વિકારનો જ પ્રેમ છે તેથી તેને તે પોતાના માને છે.
જાણી તેને ટાળી શકે. તે દોષ ક્ષણિક છે એમ માને તો તેને સ્થાને નિર્દોષતા લાવવા માગે. ત્રિકાળી નિર્દોષ
સ્વભાવના આશ્રયે દોષ ટળી શકે છે. જો તે ક્ષણિક ન હોય તો તે ધ્રુવસ્વભાવ હોય અને તેથી તે ટળી શકે
નહિ. જે દોષ છે તેને ટાળી નિર્દોષ (સુખી) થવું છે, તો તે દશા ક્્યાંથી આવશે? ક્્યાંય બહારથી તો આવે
તેમ નથી, પૂર્વની પર્યાય ગઈ તેમાથી પણ આવે તેમ નથી, પરંતુ અંદરમાં અનંતગુણસમ્પન્ન ત્રિકાળી
પૂર્ણનિર્દોષ સ્વભાવ ભર્યો છે તે તરફ વર્તમાન જ્ઞાન અને વીર્યને (–પુરુષાર્થને) વાળ તો નિર્દોષતાની
(સુખની) ઉત્પત્તિ થશે.