aShAD : 2487 : 13 :
ShaN joDavAmAn Avatun nathI to e ja udAharaN anupacharit sadbhUt vyavahAranayanun thaI jAy chhe. ane jo ene
bIjAnA sambandhathI visheShaN sahit karavAmAn Ave to te upacharit sadbhUt vyavahAranayanun udAharaN banI jAy chhe.
91. e ja tathya dhyAnamAn rAkhIne panchAdhyAyImAn anupacharit sadbhUt vyavahAranayano vichAr karatAn
batAvyun chhe :–
स्यादादिमो यथान्तर्लीना या शक्तिरस्ति यस्य सतः ।
तत्तत्सामान्यतया निरुप्यते चेद् विशेषनिरपेक्षम् ।। १–५३५।।
इदमत्रोदाहरणं ज्ञानं णीवोपजीवि जीवगुणः ।
झेयालम्बन काले न तथा ज्ञेयोपजीवि स्यात् ।। १–५३६।।
घटसद्भावे हि यथा घटनिरपेक्षं चिदेव जीवगुणः ।
अस्ति घटाभावेऽपि च घटनिरपेक्षं चिदेव जीवगुणः ।। १–५३७।।
artha: je padArthanI je AtmabhUt shakti chhe tene je nay avAntar bhed karyA vinA sAmAnyarUpe te ja
padArthane batAve te anupacharit sadbhUt vyavahAranay chhe.
1–pa3p. A viShayamAn A udAharaN chhe ke jevI rIte jIvano gnAnaguN jIvopajIvI hoy chhe tevI rIte
te gneyane viShay karatI vakhate gneyopajIvI hoto nathI.
1–pa36. jem ghaDAnA sadbhAvamAn jIvano gnAnaguN ghaDAnI apekShA rAkhyA vinA chaitanyamAtra ja chhe.
temaj ghaDAnA abhAvamAn paN jIvano gnAnaguN ghaDAnI apekShA karyA vinA chaitanyamAtra ja chhe, 1–pa37.
9r. tAtparya e chhe ke jIvadravya ek akhanD padArtha chhe. temAn koI ek svabhAvabhUt guN vaDe bhed karIne viShay
karavo te anupacharit sadbhUt vyavahAranay chhe. upacharit sadbhUt vyavahAranayano nirdesh karatAn tyAn batAvyun chhe:–
उपचरितः सद्भूतो व्यवहारः स्यान्नयो यथा नाम ।
अविरुद्धं हेतुवशात्परतोऽप्युपचर्यते यतः स्वगुणः ।। १–५४०।।
अर्थ विकल्पो ज्ञानं प्रमाणमिति लक्ष्यतेऽधुनापि यथा ।
अर्थः स्वपरनिकायो भवति विकल्पस्तु चित्तदाकारम् ।। १–५४१।।
असदपि लक्षणमेतत्सन्मात्रत्वे सुनिर्विकल्पत्वात्
तदपि न विनालम्बान्निर्विध्यं शभ्यते ब्रक्तुम् ।। १–५४२।।
तस्मादनन्यशरणं सदपि ज्ञानं स्वरूपसिद्धत्वात् ।
उपचरितं हेतुवशात् तदिह ज्ञानं तदन्यद्वारणमिव ।। १–५४३।।
artha: kAraN ke hetuvash svaguNano pararUpe avirodhapUrvak upachAr karavo e upacharitasadbhUt
vyavahAranay chhe. 1–pa40
jem artha vikalpAtmak gnAn pramAN chhe e pramANanun lakShaN chhe te–A upacharitasadbhUtavyavahAranayanun
udAharaN chhe. ahIn sva–par samudAyanun nAm artha chhe ane gnAnanun tadAkAr thavun enun nAm vikalpa chhe. 1–pa41.
sat sAmAnya nirvikalpa hovAne lIdhe enI apekShAe jo ke A lakShaN asat chhe topaN Alamban vinA
viShayarahit gnAnanun kathan karavun shakya nathI 1–pa4r tethI gnAn svarUpasiddha hovAthI anyanI apekShA vinA ja
satrUp chhe topaN hetu vashe te gnAnane anya sharaNanI jem upacharit karavAmAn Ave chhe. 1–pa43
93. tAtparya e chhe ke ek akhanD padArthamAn asAdhAraN guNavaDe bhed karIne tene paranA AlambanathI.
visheShaN sahit karavun e upacharit sadbhUtavyavahAranayanun udAharaN chhe. ahIn panchAdhyAyImAn matignAn Adi jIv chhe
ene upacharit sadbhUt vyavahAranayanun udAharaN batAvyun nathI te tenun kAraN chhe. vAt em chhe ke jeTalA koI
vibhAvabhAv chhe te badhAne adhyAtmashAstramAn parabhAv kahyA chhe. kAraN ke samyagdraShTi jIv evA ja trikALI
gnAyakasvabhAvano Ashray kare chhe ke jemAn eno lesh mAtra paN sadbhAv nathI. have jo A draShTithI, je स्वात्मा
[स्वसमय] chhe temAn vyavahAranayano Ashray karI asAdhAraN guNano Arop karavAmAn Ave chhe arthAt bhed kathan
karavAmAn Ave chhe to te svabhAvabhUt asAdhAraN sAmAnya guNanA rUpamAn ja banI shake chhe, bIjA rUpe nahi. tethI to