: ૧૮ : આત્મધર્મ : ૨૧૪
ઘડાની ઉત્પત્તિ માટીના સ્વરૂપે જોવામાં આવે છે, પણ ઘડાની ઉત્પત્તિ કુંભારના સ્વરૂપે જોવામાં
ભાઈ, તું વિચારપૂર્વક જો તો ખરો કે આ જગતમાં સ્વપરિણામ પર્યાયરૂપે ઉપજતી બધી વસ્તુઓ
નિમિત્તભૂત જે અન્યદ્રવ્ય છે તેને સ્પર્શ્યા વગર જ દરેક દ્રવ્ય પોતાની પર્યાયપણે ઉપજે છે. ભાઈ,
આચાર્યદેવ કહે છે કે અહો! આવા ભેદજ્ઞાનવડે યથાર્થ વસ્તુસ્થિતિ વિદિત થાઓ...અને અજ્ઞાન
અસ્ત થઈ જાઓ. ‘હું તો જ્ઞાન છું’–એવા અનુભવમાં રાગાદિની ઉત્પત્તિ થતી નથી. પરદ્રવ્ય કાંઈ એમ
પ્રેરણા નથી કરતું કે તું મારા ઉપર રાગ કર, કે તું અમારા ઉપર દ્વેષ કર.–તો પછી પરદ્રવ્યનો વાંક શા
માટે કાઢીએ? જીવ પોતે પોતાના જ્ઞાનસ્વભાવથી વિમુખ થઈને રાગ–દ્વેષરૂપે પરિણમે છે. જો પોતે
પોતાના જ્ઞાનસ્વભાવની સન્મુખ થઈને પરિણમે તો રાગ–દ્વેષ થતા નથી. હે જીવો! તમે આ પ્રમાણે
જાણો: આવી વસ્તુ સ્થિતિ જાણતાં જ તમારું અજ્ઞાન અસ્ત થઈ જશે ને અપૂર્વ જ્ઞાનપ્રકાશનો ઉદય થશે.–
એમ આચાર્ય ભગવાનનો ઉપદેશ છે.
ય