: ૧૨ : આત્મધર્મ: ૨૧૮
અપૂર્વવર્ષ બેઠું. જેને ચૈતન્યસ્વરૂપ આત્માની અનુભૂતિ પ્રગટી તે જીવ મોક્ષની નજીક આવ્યો ને તેને ખરું
સુપ્રભાત ઊગ્યું. તે આત્મા પોતે જ મંગળરૂપ પરિણમી ગયો, ને જગતના જીવોને માટે પણ તે મંગળરૂપ છે.
વળી ચૈતન્યતત્ત્વ અનંત આનંદરસથી–ચૈતન્યરસથી ભરેલું છે. તેના આશ્રયે જે સુપ્રભાત ખીલ્યું તે
આનંદમાં સુસ્થિત છે, ભગવાન આત્મા આનંદના અનુભવમાં સ્થિર થયો છે, આનંદનો સ્વાદ લેવામાં
લયલીન થઈને ઠર્યો છે. જે આવી દશા પ્રગટી તે સદાય અસ્ખલિત છે, તેમાં કર્મ વગેરેની કોઈ બાધા નથી,
તેમાં ફરીને સ્ખલના નથી, વિઘ્ન નથી, ભંગ નથી. ચૈતન્યના આશ્રયે પ્રગટેલું તે સુપ્રભાત ચૈતન્યની સાથે જ
સદાય અસ્ખલિતપણે ટકી રહેશે, તેના પ્રકાશને કોઈ રોકી શકે નહિ; તેમાં વિકારનું કોઈ કલંક નથી ને કર્મનું
કોઈ આવરણ નથી; એકલા શુદ્ધ આનંદથી તે ભરપૂર છે. આત્મામાં જ્યાં આવું અપૂર્વ વર્ષ બેઠું–અપૂર્વ
પર્યાયરૂપી મંગલપ્રભાત ખીલ્યું–ત્યાં તે આનંદના અનુભવરૂપી લાપશીનાં ભોજન કરે છે. લ્યો આ નવા
વરસની લાપશી પીરસાય છે. સુપ્રભાત–એટલે સમ્યગ્દર્શનથી માંડીને કેવળજ્ઞાન સુધીની પર્યાયોરૂપી સુપ્રભાત
છે તે અતીન્દ્રિય આનંદના અનુભવથી ભરેલું છે. સમ્યગ્દર્શન પણ અતીન્દ્રિય આનંદથી ભરેલું છે ને
કેવળજ્ઞાન પૂર્ણ આનંદથી ભરપૂર છે. અહા, અસંખ્યપ્રદેશે આનંદમય ચૈતન્યદીવડાથી ભગવાન આત્મા
ઝળહળી ઊઠયો–શોભી ઊઠયો, તે મંગલ પ્રભાત છે, તેનો પ્રકાશ હવે કોઈથી ડગે નહિ તેથી તેની જ્યોત
અચલ છે. કેવળજ્ઞાનની કે સમ્યગ્દર્શનની જ્યોતિ અચલ છે. આ રીતે ચૈતન્યમાં સ્થિર થઈને સ્વવીર્યથી
કેવળજ્ઞાનાદિ અનંતચતુષ્ટયની રચના કરીને ભગવાન આત્મા સાદિઅનંત સુપ્રભાતપણે શોભે છે. તે અપૂર્વ
માંગલિક છે.
આ રીતે બેસતા વર્ષનું માંગલિક કર્યું.
– વીર સં. ૨૪૮૮ : કારતક સુદ એકમના
મંગળ પ્રવચનમાંથી.
સુપ્રભાતનો ઉદય
અનેકાન્તદ્રષ્ટિ વડે ચિદાનંદસ્વભાવનો જેણે નિર્ણય કર્યો તેને
સ્વસન્મુખતામાં ચૈતન્યના જ્ઞાનાનંદથી વિલસતું, શુદ્ધ પ્રકાશથી શોભતું,
આનંદમય સુપ્રભાત ખીલે છે. અહા, જ્ઞાનસ્વરૂપ આત્માને ઓળખીને તેમાં જેણે
પ્રવૃત્તિ કરી અને પરભાવોથી નિવૃત્તિ કરી–એ રીતે ચૈતન્યભૂમિકાનો આશ્રય કર્યો
તેને સમ્યક્્ શ્રદ્ધા–જ્ઞાન–આનંદ અને વીર્યથી ઝળહળતું મંગલ–પ્રભાત ઊગ્યું..
આત્મામાં આ પ્રભાત ઊગ્યું...તે ઊગ્યું, હવે ફરીને કદી તે આથમશે નહિ, તેના
વિકાસને કોઈ રોકી શકે નહીં.
અહા, આવું સુપ્રભાત ખીલવનારા સંતો, જંગલમાં બેઠા બેઠા કેવળજ્ઞાન
ખજાનાને શોધવામાં મસ્ત, અંદરમાં ઊંડા ઊંડા ઊતરીને આનંદના દરિયામાં મગ્ન
હોય, તેને જોતાં ચક્રવર્તી જેવાને પણ એમ થાય કે વાહ! પ્રભો, આપ ચૈતન્યને
સાધી રહ્યા છો...હમણાં આપનો આત્મા અનંત ચતુષ્ટયરૂપ સાધ્યને પ્રગટાવી
સુપ્રભાતપણે ઝળહળી ઊઠશે...એમ કહીને એનાં ચરણોમાં ચક્રવર્તી પણ શીર
ઝૂકાવે છે.
ચૈતન્યસ્વભાવની અંતર્મુખ થઈને જે શ્રદ્ધા કરશે તેને અલ્પ કાળમાં
કેવળજ્ઞાન પ્રકાશથી ઝળકતું સુપ્રભાત પૂર્ણપણે ખીલી જશે–એવા સંતોના
આશીર્વાદ છે.
(સુપ્રભાત–પ્રવચનોમાંથી : વીર સં. ૨૪૮૭)