फळ पण संसार ज छे, तो तेने सुशील केम कहेवाय? रागमात्र कुशील छे–पछी ते अशुभ हो के शुभ
हो; अशुभ अने शुभ ए बंने भावो चैतन्यस्वभावथी बाह्य प्रवृत्तिरूप छे, ने चैतन्यस्वभावथी जे
बाह्य छे ते कुशील छे. एवा शुभाशुभने पोतानुं कर्तव्य मानवुं के तेनाथी लाभ मानवो ते मोटुं
मिथ्यात्वरूपी कुशील छे.
खरेखर ज्ञान कहेता नथी; जे ज्ञान अंतरमां वळीने पोताना चैतन्यस्वभाव साथे केलि करे ने
परभावमां जरापण तन्मय न थाय तेने ज ज्ञान कहेवाय छे ने ते ज सुशील छे. ज्यां आवुं सम्यग्ज्ञान
छे त्यां ज शील होय छे, अने अकषाय भावरूप शील ज्ञान वगर होतुं नथी. भले ११ अंग भण्यो होय
पण जो रागादि परभावमां तन्मयपणुं न छोडे तो ते कुशील ज छे. शील एटले प्रकृति, अथवा
स्वभाव; अज्ञाननी प्रकृति शुं?–के जीवने संसारमां रखडाववो ते; तेथी अज्ञान ते कुशील छे. अने
सम्यग्ज्ञाननी प्रकृति शुं?–के जीवने कषायोथी छोडावीने मोक्ष पमाडवो ते; आवुं ज्ञान ते सुशील छे.
अज्ञान ते संसारप्रकृतिवाळुं छे ने सम्यग्ज्ञान ते मोक्षप्रकृतिवाळुं छे.
छे. जो आवुं सुशीलपणुं न होय ने बाह्य विषयोने ज ध्येय बनावीने ज्ञान प्रवर्ते तो तो बाह्य विषयोनी
मीठासथी ज्ञाननो नाश थाय छे; सम्यग्द्रष्टिने अस्थिरताना रागथी जे ईन्द्रियविषयो छे तेटली चारित्रदशा
रोकाय छे, पण अंतरमां भान छे के आ राग ते मारा स्वभावनी प्रकृति नथी, ते तो विभाव छे; एटले ते
सम्यग्द्रष्टिना श्रद्धा–ज्ञानमां तो सम्यक्श्रद्धा–ज्ञाननो नाश थतो नथी. परद्रव्यनो संसर्ग छोडीने ब्रह्मस्वरूप
आत्मामां लीन थवुं ते परम ब्रह्मचर्य छे, तेने पण शील कहेवाय छे, अने व्यवहारमां स्त्री आदिना संगने
छोडवो, विषयो छोडवा ते ब्रह्मचर्यने पण शील कहेवाय छे. ते पण आमां समाई जाय छे; केम के चैतन्यने
जाणीने पछी ज्यां तेनी भावनामां रत थाय त्यां बाह्य विषयो तरफनुं वलण सहेजे छूटी जाय छे. उपयोगनी
प्रवृत्ति ज्यां निजस्वभावमां थई त्यां परभावथी ने परविषयोथी उपयोग छूटी गयो, तेनुं नाम ज सुशील
छे.
अतीन्द्रिय चैतन्यस्वभावनी रुचि ईन्द्रियविषयोनी रुचि छूटया वगर थती नथी, अने पछी पण ते
ईन्द्रियविषयोनो अनुराग छूटया वगर चैतन्यना अतीन्द्रिय आनंदमां लीनता थती नथी. बाह्य विषयो
तरफनुं वलण चैतन्यनी स्थिरताने बगाडे छे; अने जो बाह्य विषयोमां रुचि के सुखबुद्धि थई जाय तो
चैतन्यनी श्रद्धा पण बगडी जाय छे. माटे चैतन्यने स्वध्येय बनावीने तेमां एकाग्रता वडे विषयो तरफना
वलणनो त्याग ते सुशील छे.
द्रव्यलिंगी मुनि थईने बाह्य विषयो तो छोडया पण अंदरमां रागनी रुचि न छोडी–तो तेणे खरेखर
विषयोने छोडया ज नथी, ने तेने कर्मोनी निर्जरा थती नथी.