: १२ : आत्मधर्म : २२१
अंतर्मुख थईने जेओ शुद्धनयनुं अवलंबन करे
छे तेओ ज मुक्ति पामे छे; अने जेओ शुद्धनयने
छोडे छे तेओ जरूर बंधाय छे. माटे मोक्षार्थीए
शुद्धनयनुं अवलंबन करवुं,–एवो संतोनो उपदेश छे;
अने शुद्धनयनुं अवलंबन करवुं ते ज सर्वे शास्त्रोनो
निचोड छे.
* * *
ज्ञानीने बंधन नथी थतुं–ए शुद्धनयनो महिमा छे. ज्ञानीए शुद्धनयनो आश्रय लीधो छे तेथी चैतन्य
सिवाय अन्य कोई पदार्थमां तेने प्रीति–रुचि नथी, चैतन्यने साधवामां ज तेनुं चित्त लागेलुं छे. अहो,
शुद्धनयना अनुभवनो अपार महिमा छे. शुद्धनय वडे ज्यां अंतरमां परमात्माना भेटा थया त्यां आत्मा
पोते अबंधभावे परिणम्यो, एटले ते बंधथी विधुर थयो, तेना बंधन नष्ट थया. रागमां एकत्वबुद्धिरूप
मिथ्यात्व ते ज महाबंधनुं कारण छे. ज्यां अनुभवना फणगा फूटया त्यां मिथ्यात्वना बंधन तूटया. आवा
अनुभव वगर वननो वनचर थईने अनंतवार जीव संसारमां रखडयो. अज्ञानीजीव वनमां जईने वसे तो
पण वनना वनचरमां ने तेनामां खरेखर कांई फेर नथी. सम्यक् आत्मभान वगर संसारभ्रमण माटे नहि ने
बंधन छूटे नहि.
शुद्धनय एवा उद्धत्तज्ञानवाळो छे के ते कोईनाथी दबातो नथी; उद्धत्तज्ञान कह्युं ते दोषरूप नथी पण
ज्ञाननी स्वाधीनतारूप छे; शुद्धनय वडे ज्ञान एवुं स्वाधीन थयुं के कोई परभावमां ते दबातुं नथी, समस्त
परभावोथी ते छूटुं ने छूटुं रहे छे. आवुं ज्ञान चोथागुणस्थाने पण सम्यग्द्रष्टिने होय छे. पहेलां
अज्ञानदशामां ज्ञान दबायेलुं हतुं, रागादि परभावोथी दबाई जतुं हतुं, रागथी छूटुं रही शकतुं न हतुं पण
एकत्वबुद्धिथी रागमां दबाई जतुं हतुं. ज्यां ज्ञाने शुद्धनयनुं अवलंबन लीधुं त्यां ते एवुं उद्धत्त–स्वतंत्र–
स्वाधीन थयुं के हवे कोईथी दबातुं नथी. कर्मनो उदय ते ज्ञानने पाछुं पाडे–एवी तेनी ताकात नथी. १२
अंगनो सार ने १४ पूर्वनुं रहस्य ते ज्ञानमां आवी गयुं छे, जैनशासननो मर्म तेणे जाणी लीधो छे. ते
ज्ञाननुं अंतर्मुख वहन छे, अंतर्मुखस्वभाव तरफ तेनुं परिणमन छे. चैतन्यभगवाननी ओथ लईने ते ज्ञान
स्वतंत्र थयुं छे; कोई रागनी, कोई कर्मनी के कोई प्रतिकूळतानी एवी ताकात नथी के ते ज्ञानने दबावे.
कोईथी ते ज्ञान दबातुं नथी. जुओ, आ शुद्धनयनी ताकात!! आवो शुद्धनय ज्यां प्रगट्यो त्यां बंधन दूर
भाग्या. आ रीते शुद्धनयना अवलंबनमां वर्तता ज्ञानीने बंधन थतुं नथी. बधा शास्त्रोनो सार शुं?–के
शुद्धनयनुं अवलंबन करवुं ते; जिनशासननो मर्म शुं?–के शुद्धनयनुं अवलंबन करवुं ते; मोक्षनो मार्ग शुं?–के
शुद्धनयनुं अवलंबन करवुं ते. शुद्धनये अंतर्मुख थईने कारणपरमात्माने पोतानुं कारण बनाव्युं छे, ने ते
कारणना अवलंबने तेने शुद्धकार्य थवा मांडयुं छे. आवुं शुद्धनयनुं अवलंबन ते एक ज सत्कार्य छे.
शुद्धनयथी खसीने अशुद्धनयनुं