જેઠ : ૨૪૮૮ : ૭ :
પ્રસંગે પૂજ્ય ગુરુદેવનું મંગળ પ્રવચન
(સોનગઢ, તા. ૩૦–૩–૬૧ ચૈત્ર શુદ ૧૩)
આજ ભગવાન મહાવીરનો જન્મકલ્યાણક દિવસ છે. તેઓ ભરતક્ષેત્રના છેલ્લા તીર્થંકર હતા, તેમના
જન્મોત્સવને ઈન્દ્રો પણ ઊજવે છે. તીર્થંકર હોવાથી તેમનો જન્મ ઘણા જીવોને સંસારથી તરવાનું નિમિત્ત છે.
તેમનામાં એવી મહાનયોગ્યતા હતી કે તેઓ પોતાના ઉન્નતિ ક્રમમાં આગળ વધતાં છેલ્લે પુરુષાર્થ ઉગ્ર કરીને
પરમાત્મા થયા.
મહાવીર પ્રભુ, અહીં જન્મ્યા પહેલાં પૂર્વના ભવમાં દેહથી ભિન્ન આત્માનું જ્ઞાન તો હતું જ. સમ્યગ્દર્શન
પામી આત્મામાં અપૂર્વ વીરરસને પ્રાપ્ત કર્યો હતો. આત્મામાં અનંત શક્તિ એકસાથે છે, એવી દ્રષ્ટિ વર્તતી
હતી.
સમ્યગ્દર્શન પછી, હું પૂર્ણ થાઉં અને બધા જીવો ધર્મ પામે એવો વિકલ્પ આવતાં તીર્થંકર નામકર્મ
બંધાયેલું–કુન્ડલપુરમાં સિદ્ધાર્થ રાજાને ત્યાં ત્રિશલા દેવીની કૂખે તેમનો જન્મ થયો. ખરેખર તો આત્મામાં
બેહદ સામર્થ્ય છે તેનું અંતરમાં વેદન કરનારનો જન્મ થયો. અંતરમાં ભગવાન આત્માની કિંમત કરી, પૂર્વે
અનંતકાલમાં આત્માની કિંમત કરી નહોતી, પણ સંયોગ અને પુણ્યપાપના વિકારની જ કિંમત કરી તેનાં
ગાણાં ગાયાં હતાં. ગુલાટ મારી અંતર અવલોકન કરવામાં વીર્ય ફોરવ્યું કે આ આત્મા અનંતજ્ઞાનમય પૂર્ણ
સામર્થ્યવાળો છે, પરમાત્મા થવાને લાયક છે, સ્વભાવદ્રષ્ટિએ જોતાં અત્યારે જ હું પરમાત્મા છું. એવા સમ્યક્–
શ્રદ્ધાન–જ્ઞાનપૂર્વક ઉગ્ર પુરુષાર્થ વડે આત્મામાં સ્થિર થતાં અનંતજ્ઞાન–દર્શન–સુખ–વીર્ય પ્રગટ થયાં.
અનંતગુણ સંપદાથી ભરેલાં અખંડ સ્વભાવમાં એકાગ્ર થઈ પૂર્ણ થયા માટે તેમને જન્મથી મહાન અને
તીર્થંકરપદવડે પૂજ્ય માનીને ઈન્દ્રો જન્મકલ્યાણક મનાવવા મેરુ પર્વત ઉપર લઈ જાય છે. જન્મથી જ તેમને
વજ્રકાય(વજ્ર જેવું મજબૂત શરીર) હોય છે. જન્માભિષેક વખતે ક્ષીરસાગરના હજારો મણ પાણીથી ભરેલા
હજારો ઘડાથી સ્નાન કરાવે છે તોપણ તેમને જરાય બાધા થતી નથી.
તેમના દેહનું રૂપ અને તેમના આત્માનો મહિમા અચિન્ત્ય છે. ઈન્દ્ર હજાર નેત્રવડે જુએ છે તોપણ તેને
તૃપ્તિ થતી નથી. તીર્થંકર પુણ્યમાં પૂર્ણ અને પવિત્રતામાં પૂર્ણ છે. તેમને ઓળખીને તેમનો જન્મકલ્યાણક
અસંખ્ય દેવો સહિત ઈન્દ્રો ઊજવે છે. અહો! કેવો આત્મા! ધન્ય અવતાર! એમ તેઓ પ્રશંસા કરે છે.
અજ્ઞાનના કારણે અનંતવાર શરીર, વાણી, પુણ્ય, પાપના વિકાર અને તેના ફળમાં અધિકાઈ માની,
તેની કિંમત–મહિમા કરતો ને તેની મમતામાં મરતો હતો. તેમાંથી ગુલાંટ મારી, રાગથી અધિક અર્થાત્ રાગથી
જુદો અને સ્વભાવમાં પરિપૂર્ણ થઈ, અંદરમાં એકાગ્રતા કરી પૂર્ણ સ્વરૂપ જોવામાં વીર્યને ફોરવ્યું તે પૂર્ણ
પરમાત્મા થઈ ગયા. એવા ભગવાન મહાવીરનો જન્મ કલ્યાણક મહોત્સવ ઈન્દ્રો દ્વારા ઉજવાય છે.