મંદરાગને તેઓ શુધ્ધોપયોગ માની રહ્યા છે. ભાઈ, અનુભવના આનંદની ખૂમારી કોઈ જુદી જ હોય
છે, તને તેની ગંધ પણ નથી તેથી તું રાગના અનુભવને જ ચૈતન્યનો આનંદ માની બેઠો છો. –એ તો
કોઈ ભિખારી સ્વપ્નમાં પોતાને રાજા માનીને આનંદિત થાય તેના જેવું છે. મંદ કષાયમાં શુધ્ધોપયોગ
માનીને તું નિરુદ્યમી–પ્રમાદી થયો છે ને શાસ્ત્રાભ્યાસ વગેરે કાર્યો પણ છોડી દીધા છે–એ તો તારો
પ્રમાદ જ છે. ધર્માત્માને ચૈતન્યના આનંદના અનુભવથી સર્વત્ર વૈરાગ્ય હોય છે–તે જ સાચો વૈરાગ્ય છે.
અજ્ઞાની તો સ્ત્રી–પુત્રાદિ–વેપાર–ધંધા વગેરે પ્રત્યે અરતિ કરીને ત્યાં ઉદાસ થાય છે ને એને તે વૈરાગ્ય
માને છે પણ એ તો કષાયગર્ભિત વૈરાગ્ય છે, એ સાચો વૈરાગ્ય નથી. ચૈતન્યના અભ્યાસના પ્રયત્નમાં
તેને કલેશ લાગે છે એટલે નિરુદ્યમી થઈને પડ્યા છે અને એમ માને છે કે અમે તો શુધ્ધચિંતનમાં જ
રહીએ છીએ. –એ નિશ્ચયભાસી જીવોની ભ્રમણા છે. તે નિશ્ચયભાસી જીવો વેદાંતી જેવા જાણવા.
વેદાંતની અને તેની શ્રધ્ધાની સમાનતા છે, એટલે તેને વેદાંતનો ઉપદેશ ઈષ્ટ લાગે છે, ને વેદાંતવાળાને
તેની વાત ઈષ્ટ લાગે છે. અરે, ક્્યાં વીતરાગી જિનમત ને ક્્યાં વેદાન્ત! એકેક આત્મા અનંતગુણથી
પરિપૂર્ણ છે, ક્ષણેક્ષણે તેના ઉત્પાદ વ્યય ધ્રુવ પોતાથી સ્વતંત્ર થાય છે–આવો જિનમત સમજ્યા વગર
સ્વસન્મુખતા થાય નહિ, ને સ્વસન્મુખ થયા વગર સુખ થાય નહિ. જેઓ એકેક આત્માને સ્વતંત્ર
માનતા નથી, આત્માની શુધ્ધ–અશુધ્ધ પર્યાયને માનતા નથી તેઓ અશુધ્ધતા ટાળીને શુધ્ધતા પ્રગટ
કરવાનો ઉદ્યમ શેમાં કરશે? એટલે મોક્ષમાર્ગ સાધવાપણું તેમના મતમાં ક્યાં રહ્યું? ભૂલને જાણે તો
ભૂલ ભાંગવાપણું રહે, પણ ભૂલ માને જ નહિ તેને તો તે ભૂલ ભાંગવાનો ઉદ્યમ કરવાનું જ ક્યાં રહ્યું?
વેદાંતમાં અદ્વૈતબ્રહ્મ–નિર્લેપ–પરમબ્રહ્મ–અખંડ–શુધ્ધ–એક એવા એવા શબ્દો આવે તેથી કેટલાકને એમ
લાગે કે વેદાંતમાં પણ ઊંચી વાત છે!! જૈનમતમાં જન્મીને પણ કેટલાક જીવો આવી ભ્રમણા સેવે છે. શું
થાય! બાપુ! જૈનને અને વેદાંતને મોટો ફેર છે. જૈનનો નિશ્ચયનય એ કાંઈ વેદાંતને મોટો ફેર છે.
જૈનનો નિશ્ચયનય એ કાંઈ વેદાંત જેવો નથી. પરિણતિ અંતર્મુખ વળીને નિર્મળ થઈ ત્યારે નિશ્ચયનય
થયો; પણ જેણે પરિણતિ જ ન માની, ઉત્પાદ–વ્યય જ ન માન્યા તેને નિશ્ચયનયની ગંધ પણ કેવી? તે
“અહં બ્રહ્માસ્મિ.....”