: २० : आत्मधर्म: २३९
अरे जीव! तुं क्रोधने छोड! ने क्षमागुणने धारण कर. मुनिनुं संबोधन छे पण सर्व जीवोने माटे
उपदेश छे. सामा जीवोना परिणाम तेना पासे रह्या, बीजाना परिणामनी जवाबदारी पोताना उपर
नथी. पण पोताना परिणाममां जीव क्षमा राखे. जगतनी प्रतिकूळताना प्रसंगे संतो अंदर
चैतन्यनी शांतिना कुवामां फडाक करता ऊंडे उतरी जाय छे... श्रावक ते पण मुनिनो भक्त अने
उपासक छे–तेणे पण आवी परिणाम शुद्धि प्रगट करवा योग्य छे. पंचम काळमां प्रतिकूळता तो
अनादि काळथी संचित एवी जे क्रोधज्वाळा तेने दुःखदायक जाणीने, क्षमारूपी जळवडे तुं
बुझाव! मन–वचन–कायाथी सर्वे जीवो उपर क्षमा प्रगट करीने, चिदानंदनी शांतिने साधजे.
माता बाळकने कहे के हे भाई! तुं तो डाह्यो छो... तारे आम न कराय, तेम आचार्यदेव कहेछे के
हे क्षमावंत! हे क्षमागुणना धारक! तारा भावने न जाणनारा बीजा तारी निंदा करे तोपण तुं क्षमा
राखजे. अरिहंतो क्षमामां शूरविर छे, हे मुनि! तुं पण क्षमामां शूरवीर था! क्रोध करे ते वीर नथी. ते
तो निर्बळ छे. क्षमा ते आत्मानो स्वभाव छे, तेनाथी आत्मानी महानता छे. पण खरी क्षमा क्यारे
राखी शके? के देह अने माननुं महत्व छोडीने तेनाथी आत्मानी महानता छे. पण खरी क्षमा क्यारे
राखी शके? के देह अने माननुं महत्व छोडीने तेनाथी भिन्न चैतन्यने ज्यारे जाणे त्यारे साची क्षमा
प्रगटे. मारा चैतन्यमां जगतना शब्दोनो प्रवेश ज क्यां छे? पछी शब्द कहेनार प्रत्ये हुं क्रोध केम करुं?
सामाना शब्दथी नुकशान नथी थतुं पण क्रोधथी ज नुकशान थाय छे. क्रोध करनार पोते पोताने
नुकशान करे छे, पण गाळ देनार कांई नुकशान करतो नथी. माटे हे जीव! क्रोधना प्रसंग उपस्थित
थवाना प्रसंगे तुं तारा चैतन्यना शांत क्षमा जळवडे ते क्रोधाग्निने बुझावी देजे.
करोडो पूर्वनो संयम होय. पण क्रोधवडे तेनुं फळ क्षणमां दग्ध थई जाय छे. चैतन्यने साधनार
मुनिपणारूप जे वृक्ष ते मोक्षफळ आपवानी तैयारीवाळुं छे. पण जो तेमां क्रोधरूपी अग्नि लागे तो ते
वृक्षने दग्ध करी नाखे छे. माटे हे मुनि! संयमादिनी रक्षाने अर्थे तुं क्षमाभाव धारण करजे, भेद
ज्ञाननी भावनाना बळे तुं क्षमाभाव प्रगट करजे, क्रोधने प्रगट थवा दईश नहीं. चैतन्यनी भावना
सिवाय बीजो कोई क्रोधना नाशनो उपाय नथी.
हवे उत्तम बोधि–रत्नत्रयनी सिद्धिने अर्थे एकदम वैराग्यभावना भाववानो उपदेश करे छे.
दीक्खाकालईयं भावय अविचार दंसणविसुद्धो।
उत्तम बोहिणिमित्तं असार साराणि मुणिऊण।। ११०।।
जुओ, आ वैराग्यनो उपदेश! संसारने असार जाणी, स्वरूपने साधवा माटे ज्यारे वैराग्यथी
मुनि दीक्षा लीधी ते वखतना तीव्र वैराग्यने उत्तमबोधि निमित्ते हे जीव! तुं स्मरण कर. तेनी भावना
भाव. विशुद्धचित्तथी एटले के सम्यग्दर्शनादि निर्मळ परिणाम सहित थईने तुं उत्कृष्ट वैराग्यनी
भावना कर. मुनि थती वखते आखा जगतथी उदास थईने स्वरूपमां ज रहेवानी केवी उग्र भावना
हती! जाणे स्वरूपथी बहार हवे कदी आववुं ज नथी–आवा उत्तम वैराग्य प्रसंगनी भावनाने फरीफरी
भावीने हे जीव! तुं तारा रत्नत्रयनी निर्मळता कर.
चिदानंदस्वभावने ज सार जाण्यो ने संसारने असार जाण्यो ते जीव चैतन्यनी उग्र भावनावडे
भावशुद्धि प्रगट करे छे. चिदानंद स्वभाव पवित्र–अकषाय छे, तेनी भावनाथी कषायो नष्ट थईने
सम्यग्दर्शनादि पवित्र भाव प्रगटे छे. चैतन्यने साधवा माटे जे वैराग्यनी धारा उल्लसी, के रागना
काळे जे वैराग्यभावना जागी के मरणप्रसंग आवी पडे ते वखते जेवी वैराग्य भावना होय–एवा
वैराग्यने तुं सदाय निरंतर ध्यानमां राखीने वारंवार भावना भावजे. वैराग्य भावनाने शिथिल थवा
दईश नहि. जे आराधना उपाडी तेने जीवनपर्यंत निर्वहन करजे. आराधक जीवने तीव्र रोग वगेरे
प्रतिकूळ प्रसंगे वैराग्यनी धारा विशेष उपडे