Atmadharma magazine - Ank 241
(Year 21 - Vir Nirvana Samvat 2490, A.D. 1964)
(Devanagari transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 11 of 42

background image
ः ८ः आत्मधर्मः २४१
इन्द्रियातीत आत्मा
कोठारी देवशीभाईना मकानमां पू. गुरुदेवनुं प्रवचन
आसो सुद ७ (प्रवचनसार गा. १७२)
देहादिथी अत्यंत भिन्न आत्मानुं स्वलक्षण शुं छे? कया असाधारण लक्षण वडे
ते देहादिथी भिन्न ओळखाय छे? तेनुं स्वरूप आ १७२मी गाथामां बताव्युं छे.
ज्ञानस्वरूप आत्मा अलिंगग्राह्य छे; आत्मा अतीन्द्रियज्ञानस्वरूप छे. ते
इन्द्रियथी जाणनार नथी. परसन्मुखी इन्द्रियज्ञान ते खरेखर आत्मा नथी, तेना वडे
आत्मानी शांति प्राप्त थती नथी यथार्थ आत्मा तेना वडे अनुभवातो नथी. माटे
इन्द्रियज्ञानने आत्मा कहेवो ते यथार्थ आत्मा नथी, ते व्यवहार आत्मा छे. परमार्थ
आत्मा तेने कहेवाय के जे अतीन्द्रियज्ञानवडे जाणे. अतीन्द्रिय आत्मा अनुभवमां
आवे ते सम्यग्दर्शननो विषय छे. देहादिनी क्रिया तो दूर रही, रागादि पण बहार
रह्या, ने पर तरफ झूकतुं ज्ञान ते पण खरेखर आत्मानुं परमार्थस्वरूप नथी.
इन्द्रियज्ञान जेटलो ज आत्मा लक्षमां ल्ये तो आत्मानुं खरुं लक्षण ओळखातुं नथी.
अनंतगुणधाम भगवान आत्मा परिपूर्ण छे ते ज खरूं स्वज्ञेय छे, एवा स्वज्ञेयनी
प्रतीत ते सम्यक्त्व छे. इन्द्रियना अवलंबने विचारधाराथी क्षयोपशम थयो–ते ज्ञानने
आत्मा कहेता नथी. एनाथी तो पुण्यबंध थईने स्वर्गनी गति मळे. आत्मानो
स्वभाव तेने न कहेवाय. आत्माना स्वभावथी पुण्य न बंधाय; आत्माना स्वभावथी
संसारनी कोई गति न मळे.
शुभभावथी आत्माने लाभ माने ते शुभने ज आत्मा माने छे, शुभरागथी
भिन्न परमार्थ आत्माने ते नथी जाणतो. इन्द्रिथी ज्ञान थवानुं माने ते इन्द्रियोने ज
आत्मा माने छे, ते अतीन्द्रिय आत्माने नथी जाणतो. मारो आत्मा इन्द्रियातीत छे–
एम पोतानी जेने खबर नथी तेने बीजा ज्ञानी वगेरेनी पण खबर पडे नहि.
स्वसंवेदनथी पोताना अतीन्द्रिय आत्माने जाणे तेने बीजानी (भगवाननी के
ज्ञानीनी) खबर पडे. गमे तेटला शास्त्रो भण्यो पण जेणे निश्चयआत्मा न जाण्यो,
अतीन्द्रिय आत्मा न जाण्यो, तेनुं बधुं जाणपणुं आत्माना हितने माटे काम आवतुं
नथी. भले शास्त्रभणतर थोडुं होय