Atmadharma magazine - Ank 247
(Year 21 - Vir Nirvana Samvat 2490, A.D. 1964).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 8 of 83

background image
શ્રી કાનજીસ્વામી–હીરકજયંતી–અભિનંદન–અંક
વૈશાખ સુદ ૨ઃ ૩ઃ
અસંયોગી અવિનાશી; દેહ દ્રશ્યમાન, આત્મા ઇંદ્રિયોથી અદ્રશ્ય; આમ બંને ચીજની
અત્યંત જુદાઈ છે.
દેહ અને આત્મા બંને ચીજ જુદી છે; ને જે ચીજો જુદી હોય તે એકબીજાનું કાર્ય
કરી શકે નહીં. જે જેનું કાય કરે તે તેની સાથે એકમેક થઈ જાય. જો આત્મા દેહનું કાર્ય
કરે તો જડદેહ સાથે તે એકમેક થઈ જાય. અરે, આવો અવતાર પામીને જીવ ક્ષણેક્ષણે
ભાવમરણે મરે છે, ચારે ગતિમાં સૌથી દુર્લભ એવો આ મનુષ્યઅવતાર પામ્યો, તેમાં
પણ સત્સમાગમે જો આત્માની ઓળખાણ ન કરી તો તારા ભાવમરણનો અંત
આવવાનો નથી. સંતની પહેલી શિક્ષા છે કે તારા દોષે તને બંધન છે; પરને પોતાનું માને
છે ને પોતાના સ્વરૂપને ભૂલે છે–એવો જીવનો દોષ તે સંસારનું કારણ છે. ભાઈ, તારું
કાર્ય અસ્તિત્વમાં હોય, તારા અસ્તિત્વથી બહાર તારું કાર્ય ન હોય. આમ છતાં ‘મારું
કાર્ય પરમાં, પરના કાર્યનો હું કર્તા–’ એવો જે પર સાથેના કર્તાકર્મનો અભિપ્રાય તે તો
દૂર કર્યો છે ને જ્ઞાન તથા રાગ વચ્ચે કર્તાકર્મની માન્યતા પણ વિભાવબુદ્ધિ છે; તેને પણ
છોડીને જે જ્ઞાનમય થયા એવા સિદ્ધભગવંતોને નમસ્કાર કર્યા છે.
“કરે કરમ સોહી કરતારા...જો જાને સો જાનનહારા” ‘હું જ્ઞાન છું’ એમ જે
નથી અનુભવતો, તે જ પરભાવનો કર્તા થાય છે. અરે ભાઈ! વિભાવથી પાર તારું
ચિદાનંદ તત્ત્વ છે તેને તું જાણ જેમ કસ્તુરિયા મૃગલાની ડૂંટીમાં જ સુંગધી કસ્તુરી છે
પણ તે બહારમાં ઢુંઢે છે...મારામાં આવી મજાની સુગંધ કેમ હોય! એમ તેને વિશ્વાસ
આવતો નથી. તેમ અજ્ઞાનીને અંદરના નિર્વિકલ્પ ચિદાનંદ સ્વભાવની પ્રતીત બેસતી
નથી, ને બહારમાં–વિકારમાં તે પોતાની મહત્તા ઢુંઢે છે. બાપુ! તારો આનંદ તારી પાસે
છે, ક્યાંય બીજે તારો આનંદ નથી. આનંદ તો તારા જ્ઞાનની કળામાં છે.
જ્ઞાનકલા જિસકે ઘટ જાગી, તે જગમાંહી સહજ વૈરાગી
જ્ઞાની મગન વિષય સુખ માંહી, યહ વિપરીત સંભવે નાંહી
જ્ઞાનકળા જાગી ને અંતરમાં ચૈતન્યના અતીન્દ્રિય આનંદનો સ્વાદ ચાખ્યો, તે
જગતના કોઈ વિષયોમાં મગ્ન થતા નથી. ચૈતન્યસુખનો સ્વાદ પણ ચાખે અને બાહ્ય
વિષયોમાં સુખ પણ માને–એમ કદી બનતું નથી.