श्री कानजीस्वामी–हीरकजयंती–अभिनंदन–अंक
ः २८ः वैशाख सुद २
स्वज्ञेयरूप आत्मानुं वर्णन
श्री प्रवचनसारनी १७२ मी गाथामां ‘अलिंगग्रहण’ ना
वीस अर्थोथी असाधारण लक्षणद्वारा स्वज्ञेयरूप आत्मा
ओळखाव्यो छे. तेना उपरना प्रवचनोमांथी महत्वनो
सारभाग अहीं आपवामां आव्यो छे. अहा,
द्रव्यानुयोगनुं दोहन करीने संतोए स्वज्ञेयनो साक्षात्कार
कराव्यो छे.
आत्माने जाणवानुं असाधारण चिह्न शुं छे एम जिज्ञासु शिष्यनो प्रश्न छे. तेने
आचार्यदेव आ १७मी गाथामां असाधारण चिह्न बतावीने आत्मानुं परमार्थस्वरूप
ओळखावे छे.
आत्मा अतीन्द्रिय ज्ञानस्वरूप छे, ते इन्द्रियो वडे जाणवानुं काम करतो नथी.
इन्द्रियोवडे जाणे ते आत्मा–एम ओळखे तो इन्द्रियथी भिन्न आत्मानुं परमार्थस्वरूप
ओळखातुं नथी. इन्द्रियोथी तो आत्मा अत्यंत जुदो छे एम भेदज्ञान करावीने
अतीन्द्रिय ज्ञानमय आत्मा ओळखाव्यो छे.
वळी ज्ञेयरूप एवो जे आत्मा ते इन्द्रियोवडे जणातो नथी. इन्द्रियोना
अवलंबनवाळुं ज्ञान आत्माने जाणी शकतुं नथी. चिदानंदस्वभावमां अंतर्मुख थइने
अतीन्द्रिय थयेलुं ज्ञान ज आत्माने जाणी शके छे.
वळी चैतन्यमूर्ति भगवान आत्मा इन्द्रियगम्य कोइ चिह्नोवडे पण स्वज्ञेय थतो
नथी. अतीन्द्रिय आत्मा इन्द्रिय–चिह्नोवडे केम जणाय?
वळी बीजा जीवो एकला अनुमानवडे आत्माने जाणी ल्ये एवो पण आत्मा
नथी. आमां अद्भुत वात छे. पोताने स्वसंवेदन थया वगर केवळज्ञानी मुनि के
धर्मी वगेरे सामा आत्मानी ओळखाण यथार्थ थइ शकती नथी. अहा, चैतन्यनी
अचिंत्य किंमत केम थाय तेनी आ वात छे. रागथी जरा जुदो पडीने, ज्ञानस्वरूपी
आत्मानो निर्णय करे