નિજસ્વભાવમાં નીરત–લીન થાય છે ને વિભાવોથી તે વિરત થાય છે, વિરમે છે. જ્યારે
અજ્ઞાની તો નિજસ્વભાવને ભૂલીને પ્રકૃતિના સ્વભાવમાં એટલે સંયોગમાં ને રાગાદિ
પરભાવોમાં જ લીનપણે આત્મબુદ્ધિથી વર્તે છે. તેથી તે મિથ્યાદ્રષ્ટિ સદાય વિકારનો જ
વેદ્રક છે. સ્વભાવના આનંદનું વેદન તેને નથી.
વેદનમાં એકાકાર વર્તતો થકો, જાણે કે હું પરને વેદું છું–દેહની વેદના વેદું છું–એમ માને
છે, અને કદાચ મંદરાગથી સહન કરે તો જાણે કે હું આ દેહાદિની વેદનાને સહન કરું છું–
એમ માને છે, જ્ઞાની તો જાણે છે કે બહારના સંયોગો મને સ્પર્શતા જ નથી, પછી તેનું
વેદન મને કેવું?
એવું જ ચોથા ગુણસ્થાનવર્તી જીવનું સમકિત, સ્વભાવની પ્રતીતમાં બંનેને કાંઈ ફેર
નથી. જેવો સ્વભાવ સિદ્ધપ્રભુની પ્રતીતમાં છે તેવો જ સ્વભાવ ચોથા ગુણસ્થાનીને
પ્રતીતમાં છે, તેમાં રંચમાત્ર ફેર નથી.–અહા, સાધક નિજસ્વભાવની પ્રતીતના જોરે
સિદ્ધભગવંતોની પંક્તિમાં બેઠો છે, પ્રતીતમાં પૂર્ણચૈતન્યસ્વભાવને સ્થાપીને એ
સિદ્ધપદને સાધી રહ્યો છે.
ભરપૂર આત્મા જ ધર્મીનું રહેઠાણ છે, તેના સ્વાદનો અનુભવ એ જ ધર્મીનો ખોરાક
છે. આચાર્યદેવ કહે છે કે હે નિપુણ પુરુષો! જ્ઞાનમાં વિકારનું વેદન નથી–એમ નક્કી
કરીને તમે અજ્ઞાનીપણાને છોડો, વિકારના વેદનને છોડો ને શુદ્ધ જ્ઞાનના વેદનમાં
ઉપયોગને જોડો. એ જ