Atmadharma magazine - Ank 253
(Year 22 - Vir Nirvana Samvat 2491, A.D. 1965).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 29 of 45

background image
: ૨૬ : : કારતક :
આસો માસની
વિ...વિ...ધ વા...ન...ગી
(ચર્ચા અને પ્રવચનો ઉપરથી)
****
* સાચી ઉદાસીનતા ક્્યારે?
જગતથી ઉદાસીનતા સાચી ત્યારે થાય કે જ્યારે આત્મસ્વભાવની પરમપ્રીતિ
જાગે; જેને આત્મસ્વભાવની પરમપ્રીતિ જાગી નથી તેને બીજે ક્્યાંય પરમાં જરૂર પ્રીતિ
છે, એટલે તેને જગતથી સાચી ઉદાસીનતા હોતી નથી. આ રીતે સમ્યજ્ઞાન વગર સાચો
વૈરાગ્ય હોતો નથી.
* કાં આત્મા...ને કાં સંસાર
જીવ જે કાંઈ પરિણામ કરે તે કાં તો આત્મા ખાતર હોય, ને કાં તો સંસાર
ખાતર હોય; આત્માનું જેને લક્ષ છે, આત્માને સાધવાનો જેનો ઉદ્યમ છે તે તો પોતાના
પરિણામને આત્મામાં જોડે છે; અને જેને આત્માનું લક્ષ નથી, આત્માને સાધવાનો ઉદ્યમ
નથી, અજ્ઞાનના જ સેવનમાં વર્તી રહ્યો છે તેના તો બધાય પરિણામ સંસાર ખાતે જ
છે–પછી તે અશુભ હો કે શુભ. અશુભ ને શુભ એ બંનેથી પાર ત્રીજા પરિણામ–કે જે
આત્મસ્વરૂપને સાધનારા છે–તેની તો અજ્ઞાનીને ખબર નથી; એટલે તે તો રાગને જ
સેવી રહ્યો છે, ને રાગનું સેવન તે તો સંસારનું કારણ છે. રાગથી પાર આત્મસ્વરૂપ શું
ચીજ છે–તેને લક્ષગત કરીને તેનું સેવન કરતાં આત્મસ્વરૂપ સધાય છે.
મિથ્યાત્વરૂપ જે મહાન દુઃખ તેનાથી છૂટવા હે જીવ! તું શુદ્ધ સમ્યક્ત્વનું નિરંતર
સેવન કર. સમ્યક્ત્વ વગર ગમે તેટલું પઢેલખે તો પણ મોક્ષસાધન થાય નહિ.
સમ્યગ્દર્શન જેનું શુદ્ધ છે તે જ્ઞાન–ચારિત્રની પણ ઉગ્ર આરાધના કરીને અલ્પકાળે મોક્ષ
પામશે. સમ્યગ્દર્શન વગર ગમે તેટલું જાણપણું કે ગમે તેટલા ક્રિયાકાંડ હોય તો પણ તેને
જ્ઞાનની કે ચારિત્રની આરાધના હોતી નથી. આ રીતે સમ્યક્ત્વ સમાન પરમ સુખનું
કારણ જગતમાં બીજું નથી. માટે તે સમ્યગ્દર્શનને સાથીદાર બનાવો....તે મોક્ષનું સાચું
સાથીદાર છે. ભક્તિથી તેની આરાધના કરો. મિથ્યાત્વનો અને મિથ્યાત્વપોષક જીવોનો
સંગ છોડો.