: ૨૨ : આત્મધર્મ : ભાદરવો :
અનુભૂતિથી બહાર બીજો
માર્ગ નથી....નથી.....નથી
(કલશટીકા–પ્રવચન)
શુદ્ધ આત્માની સ્વાનુભૂતિરૂપ જે મોક્ષમાર્ગ છે તેમાં સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–
ચારિત્ર ત્રણે સમાઈ જાય છે, એના વડે જ સાધ્યરૂપ શુદ્ધઆત્માની સિદ્ધિ થાય છે,
એના સિવાય બીજા કોઈ પણ ઉપાયથી સાધ્યની સિદ્ધિ થતી નથી. સંતો આવા
માર્ગ વડે આત્માને સાધતાં સાધતાં, જગતને નિઃશંકપણે તેની રીત બતાવે છે કે
આત્માને સાધવાનો આ જ માર્ગ છે, બીજો માર્ગ નથી....નથી.
कथमपि समुपात्तत्रित्वमप्येकताया
अपतितमिदमात्म ज्योतिरूद्गच्छदच्छम्।
सततमनुभवामोऽनं तचैतन्यचिह्नं
न खलु न खलु यस्मादन्यथा साध्यसिद्धि।।२०।।
વ્યવહારે સમ્યગ્દર્શન–સમ્યગ્જ્ઞાન–સમ્યક્ચારિત્ર એવું ત્રણપણું અંગીકાર કર્યું
હોવા છતાં આત્મજ્યોતિએ પોતાનું એકપણું છોડયું નથી; અનંતચૈતન્યચિહ્નવાળી આ
આત્મજ્યોતિને આચાર્યદેવ અનુભવે છે; પોતે નિઃશંક કહે છે કે અમે આવી
આત્મજ્યોતિને સતત અનુભવીએ છીએ. કેમકે એના અનુભવથી જ સાધ્યની સિદ્ધિ છે.
અનુભૂતિથી બહાર બીજા કોઈ માર્ગે સાધ્યની સિદ્ધિ ચોક્કસ નથી...નથી
શુદ્ધાત્માનો અનુભવ તે જ મોક્ષમાર્ગ છે. તેના વડે જ સાધ્યની સિદ્ધિ છે, એના
સિવાય બીજા કોઈ પ્રકારે સાધ્યની સિદ્ધિ થતી નથી.–આમ મોક્ષમાર્ગનો નિયમ
બતાવ્યો.
પછી કહે છે કે અમે સતતપણે આવા ચૈતન્યપ્રકાશને અનુભવીએ છીએ,–એટલે
પોતાનું ઉદાહરણ આપીને બીજા મુમુક્ષુઓને પણ તેની પ્રેરણા આપી કે હે મુમુક્ષુઓ! તમે
પણ આવા સ્વભાવને જ અનુભવો. અમે આવા અનુભવથી મોક્ષમાર્ગને સાધી રહ્યા
છીએ ને તમે પણ આવો જ અનુભવ કરો. એના સિવાય કોઈ અન્ય પ્રકારે સાધ્યની
સિદ્ધિ નથી...જ નથી.