Atmadharma magazine - Ank 263
(Year 22 - Vir Nirvana Samvat 2491, A.D. 1965).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 39 of 45

background image
: ૩૬ : આત્મધર્મ : ભાદરવો :
ઉત્તર:– જેમ રાજમાર્ગની સીધી સડકમાં વચ્ચે કાંટા–કાંકરા ન હોય, તેમ મોક્ષનો
આ સીધો–સ્પષ્ટ રાજમાર્ગ સ્વાનુભવરૂપ છે, તેમાં વચ્ચે રાગની રુચિરૂપ કાંટા–કાંકરા
નથી. (મિથ્યાત્વાદિ શલ્ય કે રાગરૂપ કાંકરા નથી) સંતોએ શુદ્ધપરિણતિરૂપ રાજમાર્ગે
મોક્ષને સાધ્યો છે, ને એ જ માર્ગ જગતને દર્શાવ્યો છે.
*
ઉત્તર:– કેડીમાર્ગ તે કાંઈ રાજમાર્ગથી વિરુદ્ધ તો ન જ હોય. રાજમાર્ગ જતો હોય
પૂર્વ તરફ ને કેડિમાર્ગ જાય પશ્ચિમમાં એવું તો ન બને, ભલે કેડિમાર્ગ હોય પણ તેની
દિશા તો રાજમાર્ગ તરફની જ હોય. તેમ સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન ઉપરાંત શુદ્ધોપયોગી
ચારિત્રદશા તે તો મોક્ષનો સીધો–રાજમાર્ગ છે; અને એવી ચારિત્રદશા વગરના જે
સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન છે તે હજી અપૂર્ણ–મોક્ષમાર્ગ હોવાથી તેને કેડિમાર્ગ કહેવાય, તે એકાદ
બે ભવમાં મોક્ષમાર્ગ પૂરો કરીને મોક્ષને સાધશે. પૂરો મોક્ષમાર્ગ કે અધૂરો મોક્ષમાર્ગ–પણ
એ બંનેની દિશા તો સ્વભાવ તરફની જ છે, રાગ તરફની એક્કેયની દિશા નથી. રાગાદિ
ભાવો તો મોક્ષમાર્ગરૂપી વિપરીત છે એટલે કે બંધમાર્ગ છે. એ બંધમાર્ગની કેડિએ કાંઈ
મોક્ષમાં ન પહોંચાય.
*
ઉત્તર:– મૃત્યુ થતાં એક ગતિમાંથી બીજી ગતિમાં શરીરધારણ કરવા માટે જીવનું
ગમન થાય તેને વિગ્રહગતિ કહે છે. વિગ્રહ એટલે શરીર, તેને ગ્રહણ કરવા માટેની ગતિ
તે વિગ્રહગતિ છે. વિગ્રહગતિનો વધુમાં વધુ કાળ ત્રણ સમય છે. વિગ્રહગતિ વખતે
જ્ઞાનનો કે દર્શનનો એક્કેય ઉપયોગ હોતો નથી, ત્યાં માત્ર લબ્ધરૂપ હોય છે.
*
(૪૬) પ્રશ્ન:– વિગ્રહગતિ વખતે રસ્તામાં ક્્યા ક્્યા ગુણસ્થાન ને કયા કયા જ્ઞાન
સંભવે?