: २६ : आत्मधर्म : भादरवो :
छे, ते एम सूचवे छे के रसने जाणनारो जीभथी जुदो छे.
कान शब्दो सांभळे छे एम नथी थतुं पण कानद्वारा हुं शब्द सांभळुं छुं एम
आ प्रमाणे पांचे ईन्द्रियोथी आत्मा जुदो छे; ईन्द्रियोमां कांई जाणवानो स्वभाव
नथी, आत्मामां ज जाणवानो स्वभाव छे; अने ते पण ईन्द्रियोवडे जाणे एवो स्वभाव
नथी पण पोताना ज्ञानस्वभावथी ज जाणवानो स्वभाव छे.
(१७९) आत्माना अवयव
आत्माना गुण–पर्यायो ते आत्माना अवयव छे. आत्माने अवयव होय? हा;
जड ईनि़्द्रयो ते खरेखर आत्माना अवयव नथी, पण ज्ञान–दर्शन–सुख वगेरे गुणो ते
ज आत्माना खरा अवयव छे. अवयव एटले अंशीनो अंश; जड ईन्द्रियो ते कांई
आत्माना अंशो नथी, एटले ते आत्माना अवयवो नथी ने तेना वडे आत्मा कांई कार्य
करतो नथी. अनंतगुणनो पिंड आत्मा ते अवयवी, ने तेना अनंतगुणांशो ते तेना
अवयव. अथवा मति–श्रुतज्ञान ते आत्माना अवयव छे, ते अवयव द्वारा स्वसंवेदनथी
आखो अवयवी आत्मा जणाय छे. जेम माणस पोताना हाथ वगेरे अवयवोथी पोतानुं
काम करे छे, तेम मति–श्रुतज्ञान ते आत्माना हाथ छे, ते मति–श्रुतज्ञानरूपी पोताना
अवयव वडे आत्मा पोताना स्वसंवेदननुं काम करे छे. पण जे आत्माना अवयवो नथी
एवी ईन्द्रियादिवडे आत्मा जणातो नथी. असंख्य प्रदेश अपेक्षाए पण आत्माना
असंख्य अवयव छे.
(१८०) नय
नयोना आम तो अनंत प्रकारो छे, पण भिन्न भिन्न अनंत प्रकारना नयोनुं
ज्ञान साधकने थई शके नहि; संक्षेपमां शुद्धनय अने अशुद्धनय ए बे नयोद्वारा पण
वस्तुस्वरूप जाणीने साधक पोतानुं प्रयोजन साधी शके छे, परद्रव्योथी तेमज
परभावोथी भिन्न पोताना शुद्ध आत्मस्वभावनो अनुभव करावे ते शुद्धनय छे;
पर्यायनी अशुद्धतानुं तेमज परना संबंधनुं ज्ञान करावे ते अशुद्धनय छे. आम बंने
नयोने जाणीने पोताना शुद्धस्वरूपनुं ग्रहण ने अशुद्धताना त्याग वडे ते नयज्ञ जीव
पोताना स्वानुभवरूप प्रयोजनने साधे छे. (अहीं शुद्धनय एटले निश्चयनय; अशुद्धनय
एटले व्यवहारनय)