સાધન આત્માથી જુદું ન હોય. સ્વાશ્રિત નિશ્ચય છે, તે જ સાચો માર્ગ છે. વ્યવહાર
તો પરાશ્રિત છે ને પરાશ્રય તો બંધનું કારણ છે. તે પરાશ્રયભાવમાં ચૈતન્યના
આનંદનો સ્વાદ જરાપણ આવતો નથી. અંદરમાં સ્વાશ્રયભાવે પરિણમેલું જ્ઞાન
અતીન્દ્રિય– આનંદના સ્વાદસહિત છે, તેનાથી જ પરમાત્મસ્વરૂપની પ્રાપ્તિ થાય છે.
આ સિવાય બીજો ઉપાય નથી. તેથી છહઢાળામાં કહે છે કે–
તૌડ સકલ જગ દંદ–ફંદ નિજ આતમ ધ્યાવો.
જિનવાણીનો ઉપદેશ સ્વાશ્રયનો છે, સ્વાશ્રિત મોક્ષમાર્ગ જિનવાણીએ બતાવ્યો છે,
તેને બદલે પરાશ્રયે મોક્ષમાર્ગ માન્યો તેણે જિનવાણીની આજ્ઞા ન માની, માટે તે
જૈન નથી. જેણે સ્વાશ્રયથી આત્માને જાણ્યો તેણે જ જિનવાણીની આજ્ઞા માની,
તેણે જ જિનવાણીની સાચી ઉપાસના કરી; જિનવાણીએ જેવો આત્મા કહ્યો તેવો
તેણે અનુભવમાં લીધો, એ જ જિનવાણીની ઉપાસના છે.
શાસ્ત્રો કાંઈ એમ નથી કહેતાં કે તું અમારી સામે જ જોયા કર. શાસ્ત્રો તો એમ કહે છે
કે તું તારા સામે જો; અમારું લક્ષ છોડીને અંતર્મુખ થા ને તારા આત્માને ધ્યાનમાં લે.
વસ્તુ વચનથી અગોચર છે, વિકલ્પથી અગોચર છે ને ધ્યાનમાં જ ગોચર છે. હે જીવ!
આવા તારા પરમાત્મસ્વરૂપને સાધવા દ્રઢ સંકલ્પી થા. કેમકે ‘હરિનો મારગ છે
શૂરાનો’ .
સન્તોનાં વચનની ખબર નથી. જુઓ, આ વીતરાગનાં વચન!