Atmadharma magazine - Ank 265
(Year 23 - Vir Nirvana Samvat 2492, A.D. 1966).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 7 of 37

background image
અહો, આવું પરમઆનંદદાયક ચૈતન્યતત્ત્વ અનુભવમાં લેવું એ જ ચૈતન્યના
સાચા મિષ્ટાન્ન છે. દીવાળી નજીક આવે છે. લોકો દીવાળીમાં નવા નવા મિષ્ટાન્ન
કરીને જમે છે. પણ એમાં તો કાંઈ આનંદ નથી; જુઓ, આ ‘દીવાળીનાં મિષ્ટાન્ન’
પીરસાય છે. આવું પરમતત્ત્વ જેણે અનુભવમાં લીધું તેના આત્મામાં ‘દીવાળીના
ખરા દીવડા’ પ્રગટ્યા; એ અપૂર્વ આનંદસહિત પ્રગટે છે.
આત્મા જ્યારે દ્રષ્ટિમાં આવે છે ત્યારે તે પરમ આનંદસહિત સ્ફુરાયમાન
થાય છે. અનંત આનંદથી પોતાનો આત્મા પોતેને ક્્યારે કામમા આવે? કે અંતરમાં
ઉપયોગને જોડીને જ્યારે તેને સ્વાનુભવમાં લ્યે ત્યારે પોતાના આનંદનું પોતાને
વેદન થાય. પરથી મુખ ફેરવીને સ્વમાં જોડ,–તો સ્વસન્મુખ યોગથી આત્મા
આનંદસહિત અનુભવમાં આવે છે. પરમાત્મતત્ત્વ છે તે ધ્યાનમાં પ્રગટે છે. રાગમાં–
વિકલ્પમાં પરમાત્મતત્ત્વ પ્રગટતું નથી, એનાથી તો વિમુખ પરમતત્ત્વ છે.
પરમાત્મતત્ત્વમાંથી તો આનંદની નદિયું વહે છે, આનંદના પૂર ઉલ્લસે છે,–પણ
ક્્યારે? કે ઉપયોગનું તેમાં જોડાણ કરે ત્યારે.
જુઓ, આ તો ચૈતન્યના આનંદના મિષ્ટાન્ન છે. એનો કેટલો આદર હોય?
એના શ્રવણાદિમાં કેટલો પ્રેમ–વિનય ને ઉત્સાહ હોય? અહો, ચૈતન્યના આનંદના
પ્રવાહ એની સામે જોવાના ટાણાં આવ્યા છે, ત્યારે પરની સામે ન જો. ક્ષણેક્ષણે–
પળેપળે તારી પર્યાયને આત્મા તરફ વાળ! જગતમાં ચાલતા વિકલ્પો ને સંયોગો
મારામાં છે જ નહિ, –એમ એનાથી પરાઙમુખ થઈને, દુનિયાથી ઉદાસ થઈને
આત્મતત્ત્વમાં સન્મુખ થા.
જેમ વીસવર્ષની બાઈનો પતિ પરણીને તરત મરી જાય, ને બાઈને
પતિપ્રેમને લીધે જગતમાં બધેથી ઉદાસીનતા થઈ જાય. પતિના જ વિચાર સિવાય
બીજે એનું ચિત્ત લાગે નહિ, બધેથી ઉપેક્ષા થઈ જાય,–તેમ મુમુક્ષુજીવને ચૈતન્યના
પરમ પ્રેમ પાસે આખા જગતની ઉપેક્ષા થઈ ગઈ છે. હવે મારા ચૈતન્યતત્ત્વ પાસે હું
જાઉં છું. તેમાં ક્ષણનો વિલંબ હવે સહન થતો નથી.
નાનો રાજકુમાર આત્માના ભાનસહિત જ્યારે દીક્ષા માટે તૈયાર થાય છે
ત્યારે માતાને કહે છે કે માતા! હવે મુનિ થઈને આત્માની પૂર્ણતા સાધવા માંગુું છું,
માટે મને રજા આપો! માતા! સુખને માટે તમારે પણ એ જ માર્ગ અંગીકાર કર્યે
છૂટકો છે. આત્માને સાધવા માંગું છું, તેમાં ક્ષણનોય વિલંબ પાલવતો નથી, માટે હે
માતા! રજા આપ! તું મારી છેલ્લી માતા છો, હવે બીજી માતા કે બીજો ભવ અમે
કરવાના નથી. ત્યારે માતા પણ ધર્માત્મા છે, તે કહે છે કે બેટા! તું તારા