Atmadharma magazine - Ank 266-267
(Year 23 - Vir Nirvana Samvat 2492, A.D. 1966).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 52 of 73

background image
: માગશર : ૨૪૯૨ આત્મધર્મ : ૪૯ :
સમ્યક્ત્વ થતાં ખૂલે છે – અનંત ગુણનો ખજાનો
(કારતક વદ ચોથ તથા પાંચમે ગુરુદેવના હૃદયના ઘોલનમાં ચૈતન્ય–
રત્નાકર ઉલ્લસ્યો, તેમાંથી વહેલો સમ્યક્ત્વનો નિર્મળ પ્રવાહ)
અનંતગુણ સ્વરૂપ આ આત્મા છે; તેની અનુભવસહિત પ્રતીત તે સમ્યગ્દર્શન છે.
આવું સમ્યગ્દર્શન થતાં જેમ શ્રદ્ધાગુણની પર્યાય નિર્મળ થઈ છે તેમ અનંતગુણની
પરિણતિ પણ શુદ્ધપણે પ્રગટ થાય છે. જ્ઞાનગુણનું પરિણમન તે વખતે સ્વને પકડવાની
લાયકાતવાળું થઈને સમ્યક્પણે પ્રગટ્યું; આનંદગુણનો અંશ પ્રગટ થયો; તેમ અકારણ
કાર્યત્વ શક્તિની નિર્મળપર્યાય થઈ, એટલે કે રાગ સાથે કારણ–કાર્યપણું ન રહ્યું; રાગ
મારા સમ્યક્ત્વાદિનું કારણ, ને હું તેનો કર્તા એવું રાગ સાથે કર્તાકર્મપણું ધર્માત્માને
નથી. એ જ રીતે વિભુત્વશક્તિ પણ નિર્મળપણે વ્યક્ત થઈ એટલે બધાગુણોની
નિર્મળપર્યાયમાં આત્મા વિભુ થઈને વ્યાપ્યો. આ રીતે સમ્યક્ શ્રદ્ધા થતાં અનંતગુણો
ઊછળે છે એટલે કે નિર્મળ પર્યાયરૂપ પરિણમે છે; ત્યાં રાગના અકર્તારૂપ અકર્તૃશક્તિ,
રાગના અભોક્તારૂપ અભોકતૃશક્તિ–એમ અનંત શક્તિની નિર્મળતા ખીલી. આ રીતે
સમ્યક્ પ્રતીતનો ભાવ એકલો–લૂખો નથી, પણ સાથે આનંદનું, પ્રભુતાનું, વિભુતાનું,
અકારણ–કાર્યત્વનું, સ્વવીર્યનું જીવત્વનું–એમ અનંતશક્તિનું નિર્મળ પરિણમન લેતી
સમ્યક્ પ્રતીત પ્રગટે છે.
આ સમ્યક્ પ્રતીતમાં જેવો પર્યાયનો નિર્મળ સ્વાદ આવ્યો, તેવા નિર્મળ
સ્વભાવવાળું આખું તત્ત્વ છે–એમ પ્રતીત ભેગી જ આવી. સર્વજ્ઞતા શક્તિ પ્રતીતમાં
આવી એટલે કે શ્રદ્ધાપણે કેવળજ્ઞાન થયું, –એ જ રીતે સર્વદર્શીશક્તિ પ્રતીતમાં આવી ને
હવે અલ્પકાળે સર્વજ્ઞતા ને સર્વદર્શિતા આત્મામાંથી પ્રગટ થશે–એમ પણ પ્રતીતમાં
આવ્યું.
શુદ્ધદ્રવ્ય પ્રતીતમાં આવતાં, શ્રદ્ધાગુણની જેમ અનંતાનંત ગુણોનું પર્યાયમાં શુદ્ધ
પરિણમન થવા માંડ્યું, પર્યાયમાં આનંદના વેદનના અંશ સહિત આખો આત્મા આનંદ–