પરમસ્વભાવ છે. તે પરમસ્વભાવનો આશ્રય કરનારી પર્યાય તે મોક્ષમાર્ગ છે.
ધુ્રવસ્વભાવના આશ્રયે પર્યાયમાં બંધ ટળીને મોક્ષ થાય છે, તે સત્ય છે. માટે પર્યાયમાં
મોક્ષનો ઉદ્યમ કર્તવ્ય છે.
– કે પર્યાયને ધુ્રવસ્વભાવમાં અંતર્મુખ કરવાથી મોક્ષનો ઉદ્યમ થાય છે.
શુદ્ધપર્યાયવડે મોક્ષમાર્ગ સાધવો તે ધર્મીનો વ્યવહાર છે; ધર્મીના આવા
છે, નિષ્ક્રિય એટલે કે બંધ–મોક્ષની ક્રિયા જેનામાં નથી એવો ધુ્રવ પરમસ્વભાવ તે
નિશ્ચય છે, ને તેના આશ્રયે શુદ્ધપરિણતિ પ્રગટી તે વ્યવહાર છે. તે પરિણતિ સક્રિય છે.
બંધ ટાળવો ને મોક્ષ પ્રગટ કરવો એવી ક્રિયા પર્યાયમાં થાય છે. જુઓ, આ એક
આત્મતત્ત્વમાં નિષ્ક્રિયપણું ને સક્રિયપણું એ બંને વાત એક સાથે છે; એટલે પર્યાયમાં
મોક્ષનો યત્ન થાય છે. ધુ્રવ શુદ્ધાત્મામાં અંતરલક્ષ કરતાં મોક્ષમાર્ગ ને મોક્ષ પ્રગટે છે.
આવા શુદ્ધાત્માનું લક્ષ તે સાચા વિસામાનું સ્થાન છે.–આ જ સમ્યગ્દ્રષ્ટિનું ઉપાદેયતત્ત્વ
છે; આવા પરમતત્ત્વને ઉપાદેય કરતાં પર્યાયમાં મોક્ષમાર્ગ ઊઘડી જાય છે. આવા
અંતરતત્ત્વને અંતરદ્રષ્ટિવડે ઉપાદેય કરવાનો સન્તોનો ઉપદેશ છે.