: ૧૦ : આત્મધર્મ : વૈશાખ : ૨૪૯૨
(૧૦૩) પ્રશ્ન:– જીવ કેવળજ્ઞાનરૂપે પરિણમે છે ત્યારે કોને કારણરૂપે ગ્રહીને પરિણમે છે?
ઉત્તર:– પોતાના અનાદિઅનંત અહેતુક અસાધારણ જ્ઞાનસ્વભાવને જ કારણપણે
ગ્રહવાથી તુરત જ જીવ કેવળજ્ઞાનરૂપે પરિણમે છે. (પ્રવચનસાર ગા. ૨૧
ટીકા)
બધાય પરદ્રવ્યની અપેક્ષા રાખ્યા વગર એક આત્મસ્વભાવને જ કારણપણે
ગ્રહીને જીવ કેવળજ્ઞાનરૂપે પરિણમે છે. (જુઓ, પ્રવ. ગા. પ૮)
આત્મા સ્વયમેવ છ કારણરૂપ થઈને કેવળજ્ઞાનરૂપ પરિણમે છે, અને પરની સાથે
તેને કારકપણાનો સંબંધ નથી, તેનું વર્ણન પ્રવ. ગા. ૧૬માં છે.
(૧૦૪) પ્રશ્ન:– નિયમથી ચોક્કસપણે મુમુક્ષુને શું કર્તવ્ય છે?
ઉત્તર:– શુદ્ધરત્નત્રયરૂપ કાર્ય તે નિયમથી મુમુક્ષુનું કર્તવ્ય છે. કેમકે એના વડે
નિયમથી મોક્ષ સધાય છે, ને એના વગર કદી મોક્ષ સધાતો નથી; માટે
તે મુમુક્ષુનું નિયમથી કર્તવ્ય છે.
“णियमेण य जं कज्जं तण्णियमं णाणदंसणचरितं।”
“ જે નિયમ કર્તવ્યથી એવા રત્નત્રય તે નિયમ છે.”
(નિયમસાર ગા. ૩)
(૧૦પ) પ્રશ્ન:– નવમી ગ્રૈવેયકમાં અસંખ્ય જીવો છે, તેમાં સમ્યગ્દ્રષ્ટિ ઝાઝા હશે કે
મિથ્યાદ્રષ્ટિ?
ઉત્તર:– નવમી ગ્રૈવેયકમાં સમ્યગ્દ્રષ્ટિ જીવો ઝાઝા છે ને મિથ્યાદ્રષ્ટિ થોડા છે.
(૧૦૬) પ્રશ્ન:– અનાદિના અધર્મીજીવને કયા ભાવવડે ધર્મની શરૂઆત થાય છે.
ઉત્તર:– સૌથી પહેલાં ઉપશમભાવ વડે ધર્મની શરૂઆત થાય છે.
(૧૦૭) પ્રશ્ન:– ધર્મની પૂર્ણતા કયા ભાવે થાય?
ઉત્તર:– ક્ષાયિકભાવે ધર્મની પૂર્ણતા થાય છે.