: જેઠ : ૨૪૯૨ આત્મધર્મ : ૭ :
પરમ શાંતિદાતારી
અધ્યાત્મભાવના
આત્મધર્મની સહેલી લેખમાળા
[લેખ નં. ૩૬ અંક ૨૭૧ થી ચાલુ]
ભગવાન શ્રી પૂજ્યપાદસ્વામીરચિત ‘સમાધિશતક’ ઉપર પૂ. ગુરુદેવના
અધ્યાત્મભાવનાભરપૂર વૈરાગ્યપ્રેરક પ્રવચનોનો સાર.
વીર સં. ૨૪૮૨ અષાડ વદ પાંચમ
(ગાથા ૬૬ ચાલુ)
ધર્મી અંતરાત્મા જાણે છે કે હું જ્ઞાન ને આનંદ સ્વરૂપ છું, આ જડ શરીર હું નથી.
દેહના નાશથી મારો નાશ નથી. જેમ શરીરને વસ્ત્રની સાથે એકતાનો સંબંધ નથી તેમ
આત્માને દેહની સાથે એકતાનો સંબંધ નથી. જેમ વસ્ત્ર જેમ વસ્ત્રના ફાટવાથી શરીર
ફાટતું નથી, વસ્ત્ર નવું આવતાં શરીર નવું થતું નથી, વસ્ત્રનો નાશ થતાં શરીરનો નાશ
થતો નથી કે વસ્ત્રના રંગથી શરીર રંગાતું નથી; તેમ ચૈતન્યમૂર્તિ આત્માને આ શરીર
તો ઉપરના વસ્ત્ર જેવું છે; તે શરીરની જીર્ણતા થતાં આત્મા જીર્ણ થતો નથી, શરીર નવું
થતાં આત્મા નવો થતો નથી, શરીરના નાશથી આત્માનો નાશ થતો નથી, કે શરીરના
રંગથી આત્મા કાંઈ કાળો–રાતો રંગરૂપ થતો નથી; આત્મા તો શરીરથી જુદો જ રહે છે.
શરીર છૂટી જાય છે પણ જ્ઞાન કદી આત્માથી છૂટું પડતું નથી, માટે જે જુદું પડે તે
આત્માનું શરીર નહિ; આ જડ શરીર આત્માનું નથી. આત્મા ચૈતન્યશરીરી છે, તે
ચૈતન્યશરીર આત્માથી કદી જુદું પડતું નથી. આવી ભિન્નતાના ભાનમાં ધર્મીને શરીરના
વિયોગમાં દુઃખ થતું નથી, અર્થાત્ મરણનો પ્રસંગ આવતાં ‘હું મરી જઈશ’ એવો
મરણનો ભય તેને થતો નથી. તે જાણે છે કે મારું ચૈતન્યશરીર અવિનાશી છે, વજ્રપાત
થવા છતાં મારા ચૈતન્ય–શરીરનો વિનાશ થતો નથી, મારૂં ચૈતન્ય–શરીર અવધ્ય છે. તે
કોઈથી હણી શકાતું નથી. આવી દ્રષ્ટિમાં ધર્માત્માને મરણની બીક નથી. જગતને
મરણની બીક છે, પણ જ્ઞાનીને તો ચૈતન્યલક્ષે સમાધિ જ છે......એને તો આનંદના
મહોત્સવ મંડાય છે. જીવનમાં જેણે જુદા ચૈતન્યની ભાવના ભાવી હશે તેને મરણ ટાણે