: ૩૪ : આત્મધર્મ : જેઠ : ૨૪૯૨
ભાઈ! તું બીજા કાર્યોની જવાબદારીનો બોજો છોડીને, તારા આત્મહિતના કાર્યને
સંભાળ–એ જ મુમુક્ષુની મોટામાં મોટી જવાબદારી છે.
(૨૪૩) આત્મિક સાધનાનું મૂળ ભેદજ્ઞાન
આત્માને પરથી જુદો જાણ્યા વગર પર ચીજ ઉપરથી અહંપણું કે મમત્વ ટળે
નહિ. જેને પોતાનું માને તેનું મમત્વ કેમ છોડે? પરનું મમત્વ છુટયા વગર નિજસ્વરૂપની
સાધના થઈ શકે નહિ. આ રીતે સ્વ–પરનું ભેદજ્ઞાન તે આત્મિક–સાધનાનું મૂળ કારણ છે.
(૨૪૪) આત્માર્થીનું પરિણમન
જે જીવ આત્માર્થી થયો તેનું પરિણમન આત્મા તરફ વળ્યું, એટલે સંસાર અને
સંસાર તરફના ભાવોથી તેનું વલણ સંકોચાવા લાગ્યું. પોતાના જ્ઞાન–આનંદભરપૂર
આત્માનો પ્રેમ કરીને અન્ય સમસ્ત ભાવોનો પ્રેમ તેણે છોડયો છે; બહારના ભાવ
અનંતકાળ કર્યા હવે એનું પરિણમન અંદર ઢળે છે ચૈતન્યના અવિહડ પ્રેમે ઉપડ્યો, તેના
પરિણમનને અંતરસ્વરૂપમાં ઢળતાં હવે કોઈ રોકી શકે નહિ.
(૨૪પ) એક સેંકડમાં અનંતી કમાણી
એક સેંકડમાં લાખો–કરોડો રૂપિયા પ્રાપ્ત થવાનો અવસર આવે તો પૈસાનો પ્રેમી
મનુષ્ય કેવી હોંશથી ઉદ્યમ કરે છે?
તો આત્માના પ્રેમી હે જિજ્ઞાસા ભાઈ! આ એક જીવનમાં અનંત જન્મમરણને
ટાળી નાંખવાનો ને આત્માના અનંત નિધાન પ્રાપ્ત કરવાનો સુઅવસર તને મળ્યો છે,
માટે ક્ષણનાય વિલંબ વિના સર્વ પ્રકારે તું આત્માની સમજણનો ઉદ્યમ કર ને તેની
આરાધના કર. એક ભવ આત્માની આરાધનામાં ગાળવાથી તારા અનંત ભવનાં દુઃખ
ટળી જશે ને તને અનંત મોક્ષસુખ પ્રાપ્ત થશે.
(૨૪૬) તે ભલે સૂએ
જેને મૃત્યુ સાથે મિત્રતા હોય, અથવા જે મૃત્યુથી દૂર ભાગી શકે તેમ હોય,
અથવા તો ‘મારે કદી મૃત્યુ આવવાનું જ નથી’ એવો જેને નિશ્ચય હોય તે ભલે સુખેથી
સુવે! –પણ, આ દેહનો સંયોગ ક્ષણિક છે, અવશ્ય એકવાર મૃત્યુ થવાનું જ છે–એમ જેણે
નિર્ણય છે એવા પ્રાણીઓ સુખે સુવામાં પોતાનો કાળ વ્યર્થ કેમ ગુમાવે? તેઓ તો
જીવનની પળેપળે આત્મહિત માટે જાગૃત રહે છે; ઊંઘ વખતેય સ્વપ્નમાં આત્મહિત
માટેની જાગૃતી ખસતી નથી.
(૨૪૭) જિનશાસનના સંતો
જિનશાસનના આરાધક જીવો ભવભ્રમણથી થાકીને જગતથી ઉદાસ થયેલા છે,
ને આત્મિકસુખના પિપાસુ થઈને તેને સાધવા