અનુભૂતિમાં સમાઈ જ ગઈ. એના વગર આત્માને માન્યો જ ન કહેવાય.
વસ્તુમાં આવું અક્રમ ને ક્રમવર્તીપણું છે.
તેનું કર્તૃત્વ જ્ઞાનમાં ન રહ્યું. આવી અકર્તૃત્વશક્તિથી આત્મા રાગના અકર્તાપણે શોભી
ઊઠ્યો. સમ્યગ્દર્શન થતાં જે અનંતશક્તિસમ્પન્ન આત્મદ્રવ્ય પ્રતીતમાં આવ્યું તેની સાથે
તેની આવી અકર્તૃત્વશક્તિ પણ પ્રતીતમાં આવી, એટલે રાગનું અકર્તાપણું પ્રગટ્યું.–
આવું અકર્તૃત્વશક્તિનું કાર્ય છે. સમ્યગ્દર્શન થતાં બધાય ગુણો સ્વકાર્યને કરે છે,
નિર્મળપણે પરિણમન શરૂ થાય છે.
કર્તૃત્વ રહ્યું નથી, રાગના અકર્તારૂપ પરિણમન થયું છે. આત્માના સ્વભાવની દ્રષ્ટિ થતાં
આવા અકર્તૃત્વરૂપ નિર્મળપર્યાયનો ક્રમ શરૂ થયો તે દ્રષ્ટિનું ફળ છે. રાગનું કર્તૃત્વ
આત્માના કોઈ ગુણમાં નથી એટલે આત્માની પ્રતીત થતાં કોઈ ગુણમાં રાગના
કર્તૃત્વરૂપ પરિણમન રહેતું નથી. રાગનું જ્ઞાન ભલે રહે પણ તેનું કર્તૃત્વ રહેતું નથી.
દ્રવ્ય–ગુણમાં જે અકર્તૃત્વ હતું તે અકર્તૃત્વ (સ્વભાવદ્રષ્ટિ થતાં) પર્યાયમાં પણ વ્યાપી
ગયું, એટલે પર્યાય પણ રાગના અકર્તૃત્વરૂપ થઈને પરિણમી. આ રીતે, ધર્મીને રાગ
વખતેય અકર્તૃત્વશક્તિ ‘રાગના કર્તૃત્વથી ઉપરામરૂપે’ પરિણમી રહી છે, રાગના
અભાવરૂપે પોતે પરિણમે છે. આનું નામ ‘જ્ઞાન આસ્રવોથી નિવર્ત્યું’ એમ કહેવાય છે.
આવું કાર્ય થાય ત્યારે અકર્તૃત્વ