: १२ : आत्म धर्म : आसो : २४९२
‘अनात्मा’ छे शुद्धनयना आत्मामां तेनो अभाव छे. बद्धस्पृष्ट आदि परभावो अभूतार्थ
होवाथी, ज्यां शुद्धनयवडे आत्मा अंतरमां वळ्यो त्यां ते परभावो स्वभावथी बहार रही
जाय छे, ने तेनाथी रहित एवा शुद्ध स्वभावपणे आत्मा अनुभवाय छे. आवो अनुभव
करे त्यारे स्वभावनी समीप थयो कहेवाय; उपयोगने स्वभावमां जोड्यो एटले स्वभावनी
समीपता थई, ने परभावथी दूर थयो. बद्ध–स्पृष्ट आदि विकारी भावो कांई शुद्धात्माना
अनुभवमां भेगा नथी आवता, केमके ते स्वभावनी चीज नथी, एटले स्वभावना
अनुभवथी ते बहार रही जाय छे. आवा अनुभवनुं नाम शुद्धनय छे.
जिज्ञासुनो प्रश्न
श्री गुरुए कह्यो तेवा शुद्धात्मानो अनुभव करवानी जिज्ञासाथी शिष्य पूछे छे:
प्रभो! आपे कह्यो तेवा शुद्धात्मानो अनुभव कई रीते थाय? ‘जेवो कह्यो तेवो’ कंईक
लक्षमां तो लीधो छे ने साक्षात् अनुभूति माटे जिज्ञासाथी पूछे छे: पर्यायमां तो आ बंध ने
विकारी भावो देखाय छे, ते होवा छतां तेनाथी रहित शुद्धआत्मानी अनुभूति केवी रीते
थाय? ते कृपा करीने समजावो. जुओ आ स्वानुभवनी नजीक आवेला जिज्ञासुनो प्रश्न छे.
श्री गुरु तेने अनुभूतिनी रीत समजावे छे
श्रीगुरु तेने शुद्धात्मस्वरूप समजावे छे: हे शिष्य! पर्यायमां जे बंधन अने विकार
देखाय छे ते अभूतार्थ छे, ते भावो आत्माना स्वभावभूत नथी, शुद्धनयना विषयरूप
आत्मामां ते भावो नथी; माटे शुद्धात्मस्वरूपने देखनारा शुद्धनयवडे अनुभव करतां ते
भावोथी रहित एवी शुद्धात्मअनुभूति थाय छे. ज्ञानस्वभावना अनुभवमां ते भावो
भेगा अनुभवाता नथी पण भिन्न रहे छे. माटे विकारथी भिन्न थईने, ने स्वभावमां
एकत्व करीने अनुभव कर, तो जेवो कह्यो तेवो शुद्धात्मा तने अनुभवमां आवशे.
अनुभवमां आवी शके एवी आ वात छे. आ वात द्रष्टांतथी स्पष्ट समजावे छे–
जेम कमळपत्रने जळथी स्पर्शावारूप अवस्थाथी जोतां तेमां जळथी स्पर्शावापणुं छे
ते भूतार्थ छे एटले के अवस्थामां ते विद्यमान छे; पण कमळपत्रनो एवो स्वभाव छे के
पाणी तेने स्पर्शे नहि, जराक ऊंचुं करो तो ते कोरुं ने कोरुं होय, एवा अस्पर्शीस्वभावथी
जुओ तो कमळपत्रमां पाणीथी स्पर्शावापणुं अभूतार्थ छे, पाणी तेने अड्युं ज नथी. तेम
अनादिकाळथी बंधायेला आत्माने कर्मबंधन अने विकारी अवस्था तरफथी जुओ तो ते
बंधायेलो अने विकारी देखाय छे, एटले अवस्थामां ते बंधन अने विकार भूतार्थ छे,
विद्यमान छे, परंतु आत्माना ज्ञानस्वभावमां विकारनो के कर्मनो जराय स्पर्श ज नथी,
आवा स्वभावनी समीप जईने (एटले के तेमां उपयोगने जोडीने) अनुभव करतां बंधन
अने विकार वगरनो शुद्धआत्मा अनुभवमां आवे छे; ते बद्ध–स्पृष्टादि भावो अभूतार्थ
होवाथी, तेनाथी रहित एवो आत्मा शुद्धनयवडे अनुभवाय छे.
एकली विकारी पर्यायने ज देखनारो जीव, स्वभावथी दूर ने विकारनी समीप थईने