વાત સમજાવે છે. આત્માને સાધારણ ન માનો; આ શરીરથી ભિન્ન એકેક આત્મા
પરિપૂર્ણ જ્ઞાન–આનંદથી ભરેલો છે. પુણ્યની કે પાપની વૃત્તિ તો ક્ષણિક છે, વિકાર છે,
બંધનું કારણ છે, આત્મા તે ક્ષણિક પુણ્ય–પાપ જેટલો નથી.
તીર્થંકરોમાં ઋષભદેવ પહેલા તીર્થંકર થયા; તેમની સ્તુતિ કરે છે. પદ્મનંદી નામના
મુનિરાજ–કે જેઓ વન જંગલમાં રહેતા ને આત્મધ્યાનમાં ઝુલતા હતા, તેમણે એક
શાસ્ત્ર રચેલું છે, તેમાંથી આ ૧૩મા અધિકાર દ્વારા ઋષભદેવપ્રભુની સ્તુતિ કરી છે.
અસંખ્ય વર્ષ પહેલાં તે ભગવાન આ ભરતભૂમિમાં થઈ ગયા, છતાં જાણે અત્યારે જ
સન્મુખ બિરાજતા હોય–એવા ભાવથી મુનિરાજે તેમની આ સ્તુતિ કરી છે. તેમાં
મંગળિકમાં કહે છે કે હે જિનેંદ્ર! આપ જયવંત રહો, એટલે કે વીતરાગતા ને સર્વજ્ઞતા
જયવંત રહો, એમ કહીને તે ગુણનો આદર કર્યો છે. પોતાને તે ગુણ ગોઠ્યા છે તેથી કહે
છે કે હે પ્રભો! નિર્મળગુણરૂપી રત્નોના નિધિ એવા આપ જયવંત હો...પ્રભો! આપ તો
સમસ્ત જીવો ઉપર વાત્સલ્યવાળા છો...આપને રાગ તો નથી પણ વીતરાગી વાત્સલ્ય
છે, એટલે પોતાને ભગવાનના વીતરાગ ગુણોનો પ્રેમ હોવાથી ઉપચારથી કહે છે કે અહો
પ્રભો! આપ અમારા ઉપર વાત્સલ્ય કરનારા છો, ને નિર્મળગુણોનાં નિધાન છો; અમને
પણ અમારા ગુણનાં નિધાન આપે દેખાડ્યા છે. પ્રભો! આપનાં ગુણોનો આદર કર્યો
તેથી હવે અમે પુણ્ય–પાપરૂપ રાગમાં અટકવાના નથી, પણ રાગ અને આત્મગુણોની
ભિન્નતા જાણીને અમે પણ અમારા વીતરાગીગુણોનાં નિધાનને સાધશું ને પરમાત્મા
થશું.
દર્શનથી ત્રણલોકમાં ઉત્તમ પુણ્ય બંધાઈ જાય છે; તો પછી હે નાથ! આપને જ્ઞાનનેત્રથી
દેખતાં જે અતીન્દ્રિય આનંદ થાય છે તેની તો શી વાત? –એ તો વચનથી કહી શકાય
નહિ.