મહત્તાની તુલના જગતમાં કોઈ કરી શકે નહીં.
અનુકૂળતા તરફની આકુળતા તે પણ દુઃખ જ છે. ભગવાન આત્મા તો આનંદનો
ઉત્પાદક છે, ને શુભાશુભરાગ તે દુઃખનો ઉત્પાદક છે. –આમ બંનેની ભિન્નતાને ઓળખ.
પાપમાં દુઃખ ને પુણ્યમાં સુખ–એ માન્યતા અજ્ઞાનીની છે; પાપ અને પુણ્ય બંનેનું બંધન
દુઃખકારી છે ને આત્માનો જ્ઞાનભાવ (પાપ–પુણ્ય વગરનો) તે જ સુખકારી છે –એમ
જ્ઞાની જાણે છે.
છે તેથી તે ‘અશુભ’ છે–મલિન છે. (–પુણ્ય પણ તે ‘અશુભ’ માં સમાય છે કેમકે તે પણ
બંધમાર્ગ છે.) અને પુણ્ય–પાપ વગરનો જે મોક્ષમાર્ગ તે શુભ છે–પવિત્ર છે, તેમાં પુણ્ય
કે પાપ ન આવે. –આ રીતે મોક્ષમાર્ગ જુદી ચીજ છે, ને પુણ્ય–પાપરૂપ બંધમાર્ગ જુદી
ચીજ છે. બંનેની જાત જુદી છે.
૧૬ મંગલ સ્વપ્નો દેખે છે; એવા રત્નને જન્મ દેનારી માતા જગતમાં ધન્ય છે. પ્રભો,
આપ તો ધન્ય, ને આપને જન્મ દેનારી માતા પણ ધન્ય! હે માતા! તારો તો તે પુત્ર છે
પણ જગતનો તે તારણહાર છે, જગતનો ધર્મપિતા છે. ઈન્દ્ર પણ હજાર નેત્રવડે
આશ્ચર્યથી જેને નીહાળી રહે એવું તો જેમના દેહનું રૂપ, એમના આત્માના અચિંત્ય
મહિમાની શી વાત!! –એવા સ્વભાવથી દરેક આત્મા ભરેલો છે. –આવા આત્માને
ઓળખવો તે સર્વજ્ઞ ભગવાનની ખરી ભક્તિ છે. ભાઈ, તારા જ્ઞાનચક્ષુ ખોલીને
આત્માના સ્વરૂપને દેખ; તેમાં તારા જ્ઞાનની સફળતા છે.