Atmadharma magazine - Ank 283
(Year 24 - Vir Nirvana Samvat 2493, A.D. 1967).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 26 of 45

background image
: વૈશાખ : ૨૪૯૩ આત્મધર્મ : ૨૩ :
તેનો નાશ થઈને આત્મામાં સમ્યગ્દર્શનની ઉત્પત્તિ કેમ થાય? એટલે કે અપૂર્વ ધર્મની
શરૂઆત કેમ થાય–તે વાત અહીં સમજાવે છે. તારો આત્મા અનંત આનંદની ખાણ છે,
તેમાં એકવાર ખોજ તો કર.–જ્યાં આનંદ ભર્યો છે ત્યાં શોધવાથી નીકળશે. રાગમાં કે
દેહમાં કાંઈ તારો આનંદ ભર્યો નથી, તેમાં શોધવાથી તને આનંદ નહીં મળે; તેના
કર્તૃત્વમાં અટકતાં તને તારા આત્માની શાંતિ નહીં મળે. અંર્તદ્રષ્ટિથી જોતાં ધર્મીજીવ
પોતાના જ્ઞાનાનંદસ્વરૂપ આત્માને વિકારથી જુદો દેખે છે, એટલે તે જ્ઞાનને આદરે છે ને
વિકારને આદરતો નથી. આવી અંર્તદ્રષ્ટિ કરતાં અનંતકાળનું અજ્ઞાન એક ક્ષણમાં ટળી
જાય છે–
કોટિ વર્ષનું સ્વપ્ન પણ જાગૃત થતાં શમાય,
તેમ વિભાવ અનાદિનો જ્ઞાન થતાં દૂર થાય.
અનંતકાળનું અજ્ઞાન દૂર કરવા માટે અનંતકાળ નથી લાગતો પણ જ્ઞાન થતાંવેંત
જ તે ટળી જાય છે. આત્માના સ્વરૂપનું જ્ઞાન થતાં વિકારનું કર્તૃત્વ રહેતું નથી. આવું
યથાર્થ જ્ઞાન અને શ્રદ્ધાન કરવું તે મોક્ષમાર્ગનું અપૂર્વ રત્ન છે. જેમ રત્નની કિંમત ઝવેરી
જાણે છે તેમ ચૈતન્યરત્ન કેવું છે તેની કિંમત ધર્માત્મા–સમ્યગ્દ્રષ્ટિ ઝવેરી જ જાણે છે.
સમ્યગ્દર્શન થતાં જે જ્ઞાન પ્રગટ્યું તે શાંતરસમય છે, તે આકુળતા વગરનું છે. આવા
ભેદજ્ઞાનવડે જ ત્રણેકાળ જીવો મુક્તિ પામે છે. ભેદજ્ઞાન વગર કદી કોઈ જીવ મુક્તિ
પામતો નથી.
આત્મામાં સર્વજ્ઞત્વશક્તિ છે. તેનું ભાન કરીને તેમાં લીનતાવડે જેમણે
કેવળજ્ઞાનજ્યોતિ પ્રગટ કરી એવા સર્વજ્ઞ પરમાત્માની વાણી ઝીલીને કુંદકુંદાચાર્યદેવે આ
સમયસાર રચ્યું છે. પોતાના સ્વાનુભવથી જે શુદ્ધાત્મા જાણ્યો તે સમયસારમાં દર્શાવ્યો
છે.
આતમઅનુભવરસકથા પ્યાલા પિયા ન જાય;
મતવાલા તો ઢહી પડે, નિમતા રહે પચાય.
આત્માના અનુભવનો આનંદરસ કોઈ અલૌકિક છે; તે અનુભવરસને
મમતારહિત એવા જ્ઞાનીઓ જ પચાવે છે. પરની મમતામાં રોકાયેલા મતવાલા જીવો
ચૈતન્યના અનુભવરસને પચાવી શકતા નથી. પરની મમતા છોડીને પરથી ભિન્ન એવા
ચૈતન્યતત્ત્વને પ્રતીતમાં લઈને ધર્મીજીવ ચૈતન્યના આનંદરસને અનુભવે છે. સિદ્ધદશા
આત્માની રાજધાની છે, તેમાં બિરાજમાન સિદ્ધભગવંતો હમારા શિરછત્ર છે.