: १८ : आत्मधर्म : कारतक : २४९४
सुख जेणे चाख्युं तेने परभावमां क््यांय एकत्वबुद्धिथी लीनता थाय ज नहीं. आ रीते ज्ञानीनी
परिणति पर विषयोथी पाछी वळीने निजात्माने ज ध्येय बनावे छे. ।। ९६ ।।
हवे ध्येयरूप शुद्धआत्मा के जेमां चित्तने लीन करवानुं छे, तेनी उपासना बे प्रकारे छे–
एक भिन्न उपासना अने बीजी अभिन्न उपासना. ए बंनेनुं स्वरूप दृष्टांत सहित समजावे छे;
तथा तेनुं फळ पण बतावे छे.
धर्मात्माने जे विषयमां चितनी लीनता करवा जेवी छे ते ध्येयनी उपासना बे प्रकारे छे–
एक तो भिन्न आत्मा–अरहंत–सिद्धभगवान;अने बीजुं–अभिन्न एवो पोतानो आत्मा. तेमां
भिन्न आत्मानी उपासनानुं फळ शुं छे ते दृष्टांत सहित बतावे छे–
भिन्नात्मानमुपास्यात्मा परा भवति तादशः
वतिदीपं यथोपास्य भिन्ना भवति तादशी।।९७।।
आ आत्मा पोताथी भिन्न एवा अरिहंत तथा सिद्ध परमात्मानी उपासना–
आराधना करीने तेमना जेवो परमात्मा पोते थई जाय छे. –कई रीते? के दीपकथी भिन्न
एवी जे वाट ते पण दीपकनी आराधना करीने (अर्थात् तेनी अत्यंत नीकटता पामीने) पोते
दीपकस्वरूप थई जाय छे, तेम अरिहंत अने सिद्ध परमात्माना स्वरूपने ध्यावतां आत्मा पोते
परमात्मा थई जाय छे.
समयसारनी पहेली गाथामां पण आ वात करी छे के–(वंदित्तु सव्वसिद्धे) सर्व सिद्धने
वंदन कर्या.....कई रीते? के सिद्धभगवंतो पूर्ण शुद्धताने पामेला छे तेथी, साध्यस्वरूप जे
शुद्धआत्मा तेना प्रतिछंदना स्थाने छे, तेथी ते सिद्ध भगवानने ध्यावी–ध्यावीने एटले के तेमना
जेवा पोताना शुद्धस्वरूपनुं ध्यान करीने आ आत्मा पण तेमना जेवो शुद्ध थई जाय छे. आ रीते
भिन्नमांथी अभिन्नमां आवी जाय, परलक्ष छोडीने स्वतत्त्वने लक्षमां ल्ये त्यारे तेनी भिन्न–
उपासना पण साची कहेवाय; ने ते पोते उपास्य जेवो परमात्मा बनी जाय. पण एकला पर
सामे ज जोया करे तो तेने भिन्न उपासना पण साची थती नथी, ने तेनुं खरू फळ ते पामतो
नथी.
वळी प्रवचनसार गा ८०मां पण कह्युं छे के–
जे जाणतो अर्हंतने गुण–द्रव्य ने पर्ययपणे,
ते जीव जाणे आत्मने, तसु मोह पामे लय खरे.