त्रिकाळ छे.
मोक्षनी अपेक्षा वगरनो त्रिकाळ एकरूप छे. पांच भावोनुं आवुं स्वरूप ओळखे तो
त्रिकाळशुद्धभावने आधारे औपशमिकादि भावरूप मोक्षमार्ग प्रगट थाय छे. आ रीते द्रव्य–
पर्यायना जोडकारूप आत्मवस्तु छे.
त्यां प्रथम तो जीवत्व, भव्यत्व अने अभव्यत्व एम त्रण प्रकारना
शुद्धद्रव्यार्थिकनयाश्रित होवाथी निरावरण अने ‘शुद्धपारिणामिकभाव’ एवी संज्ञावाळुं
जाणवुं; ते तो बंध–मोक्षपरिणतिथी रहित छे.
नहि, ने तेने छूटवापणुं पण न होय. बंधन अने छूटवुं ते बंने पर्यायमां छे.
अशुद्ध दश प्राणोथी जीववारूप जीवत्व ते अशुद्धजीवत्व छे, तेमज भव्यत्व तथा
पारिणामिकभाव’नी संज्ञा छे. शुद्धनयना विषयमां ते आवता नथी. सिद्धोने तेनो अभाव
छे, ने शुद्धनयथी सर्वे जीवोने तेनो अभाव छे. –एटले शुद्धजीवनो स्वभाव न होवाथी तेने
अशुद्ध कह्या छे.
शुद्धपारिणामिकभाव छे. मोक्ष थवानी योग्यता अथवा मोक्ष थवानी अयोग्यता–ए बंने
भावो पर्यायरूप छे; ने पर्यायरूप होवाथी तेने ‘अशुद्धपारिणामिक’ कह्या छे. शुद्धद्रव्यरूपे
एवो जे परमस्वभाव ते शुद्धनयनो विषय छे ने तेने शुद्धपारिणामिकभाव कह्यो छे. –आवा
लक्षणवाळा निजपरमात्मद्रव्यना सम्यक्श्रद्धा–ज्ञान–अनुसरण ते मोक्षमार्ग छे, ते
औपशमिकादि त्रण भावरूप छे.