રાગ અને વિકલ્પની ક્રિયાસંબંધી કારકો પણ આત્માની અનુભૂતિમાં નથી. અને નિર્મળ
પર્યાયરૂપ ક્રિયાનો હું કર્તા, તે મારું કર્મ, જ્ઞાન તેનું સાધન–એવા જે નિર્મળ કારકોના
ભેદના વિકલ્પો તે પણ શુદ્ધ આત્માની અનુભૂતિમાં નથી. તે વિકલ્પોથી પણ પાર શુદ્ધ
અનુભૂતિમાત્ર હું છું.
જરૂર તેને આવે જ. આવા નિર્ણય પછી અનુભવવડે સમ્યગ્દર્શન થાય છે.
સમ્યગ્દર્શનરૂપી બીજ ઊગી પછી તે જીવને કેવળજ્ઞાનરૂપી પૂર્ણિમા થાય જ.
ચૈતન્યના મહાન સ્વાદ પાસે આખી દુનિયાનો રસ છૂટી જાય છે. ચૈતન્યના આનંદ પાસે
બીજું બધું થોથાં જેવું છે. આવો નિર્ણય કરે તેને શુભ વિકલ્પનું સ્વામીપણું પોતામાં
ભાસતું નથી.
નથી, તેથી હું મમતારહિત છું; પરભાવનો અંશપણ મને સ્વપણે ભાસતો નથી.–જે શુદ્ધ
આત્માનો અનુભવ કરવો છે તેને પહેલાં નિર્ણયમાં તો લેવો જોઈએ ને? તે નિર્ણયની
આ વાત છે.
તેમાં લઈ લેવા. શુભ રાગનો સ્વામી થઈને અજ્ઞાની સ્વર્ગમાં પણ દુઃખી જ છે. અરે,
સ્વર્ગમાં દુઃખ! હા, ભાઈ! એ સંયોગમાં કાંઈ થોડું સુખ છે? અંદર દુઃખના કારણરૂપ
પરભાવ સાથેની એકત્વબુદ્ધિ જેને પડી છે તે જીવ સ્વર્ગમાં પણ દુઃખી જ છે. સુખ–દુખ
કાંઈ સંયોગમાં નથી, સુખ–દુઃખ તો પોતાના પરિણામમાં છે. અહીં તો અનાદિનું અજ્ઞાન
ને દુઃખ ટાળીને આત્માને સુખી કેમ કરવો તેની વાત છે.
જ્ઞાનભાવથી પરિપૂર્ણ એવો હું મમતારહિત છું કેમકે પરભાવના એક અંશનુંય સ્વામીત્વ