નિર્મમ આત્મસ્વભાવને તેણે જાણ્યો નથી. પરભાવનો એક અંશ પણ જેમાં સમાય નહિ
એવા જ્ઞાનદર્શનસ્વભાવથી પરિપૂર્ણ મારો આત્મા છે. જેમ આકાશ વગેરે દ્રવ્ય પોત
પોતાના વિશેષ સ્વભાવમાં રહેલા છે, પરમાર્થ વસ્તુવિશેષ છે, તેમ હું મારા પરિપૂર્ણ
જ્ઞાન–દર્શન સ્વભાવમાં રહેલ પરમાર્થ વસ્તુ–વિશેષ છું; અન્ય દ્રવ્યોથી અસાધારણ એવા
મારા વિશેષ સ્વભાવમાં–જ્ઞાનદર્શનથી પરિપૂર્ણ સ્વભાવમાં હું સદાય રહેલો છું, ને
રાગાદિપણે હું જરાપણ થતો નથી.–આવા આત્મ સ્વભાવનો નિશ્ચય કરીને તેમાં
ઉપયોગ નિશ્ચલ રહેતાં આત્મામાંથી સર્વે આસ્રવ ભાવો છૂટી જાય છે ને આત્મા
નિર્વિકલ્પ વિજ્ઞાનઘન આનંદરૂપ થાય છે. જેમ સમુદ્ર તરંગોથી ક્ષુબ્ધ થઈને ભમરી
ખાતો હોય, ત્યારે તે ભમરીમાં વહાણને પકડી રાખે છે, પણ જ્યાં વમળ ઠરીને સમુદ્ર
શાંત થયો ત્યાં વહાણને છોડીને દે છે. તેમ આ ભગવાન ચૈતન્ય સમુદ્ર પહેલાં રાગ અને
વિકલ્પોની પક્કડથી મિથ્યાત્વરૂપી વમળમાં હતો ત્યારે તેણે આસ્રવોને પકડી રાખ્યા
હતા, પણ જ્યાં રાગથી ભિન્ન પોતાના ચિદાનંદ શુદ્ધસ્વરૂપનો નિર્ણય કરીને પોતે
પોતામાં નિશ્ચલ થયો, પોતે શાંતરસમાં મગ્ન થયો, ત્યાં વમળ શમી ગયા ને વિકલ્પોને
છોડીને આત્મા નિર્વિકલ્પ વિજ્ઞાનઘન સ્વભાવે પરિણમ્યો.–આ આસ્રવોથી છૂટવાની
રીત, ને આ મોક્ષનો માર્ગ. આ વિધિથી જ આત્મા બંધનથી છૂટીને મુક્તિ પામે છે.
અનંતા જીવો મોક્ષ પામ્યા છે ને અનંતા જીવો મોક્ષ પામશે તે બધાય જીવો આ જ
રીતથી મોક્ષ પામ્યા છે ને પામશે; આ સિવાય મોક્ષની બીજી કોઈ રીત નથી.
મહા દુઃખનું કારણ છે એવા ઊંધા માર્ગમાં અજ્ઞાની જીવો નિઃશંક થઈને વર્તે છે, ને
પોતાના હિત માટેનો જે સાચો માર્ગ વીતરાગી સન્તો બતાવે તેમાં શંકા કરે છે.–એ જીવ
દુઃખમાંથી કેમ છૂટે? ભાઈ, અનંતા જન્મમરણ ટાળવાની ને અનંતું સુખ પામવાની
સાચી રીત સન્તો બતાવે છે, તે જાણીને નિઃશંક થા. આત્માનું જેવું પરમાર્થસ્વરૂપ છે તેવું
લક્ષમાં લઈ, નિશ્ચય કરીને તેનો અનુભવ કરવો તે જ દુઃખથી છૂટવાની રીત છે.