: २० : आत्मधर्म : श्रावण : र४९४
कोनुं छे? ज्ञान तो हुं ज छुं; ज्ञानस्वरूपे जे अनुभवमां आवे छे ते बीजुं कोई नहि पण ते हुं ज
छुं. –आम सर्व परभावोथी भिन्न शुद्ध ज्ञानपणे धर्मी पोताने अनुभवे छे.
धर्मीने आवो अनुभव एकला स्वद्रव्यनी सहायथी ज थाय छे; तेमां बीजा कोईनी जराय
सहाय नथी, शुभ विकल्पनीय सहाय तेमां नथी. स्वतत्त्वना शुद्धअनुभवमां रागना
शुभविकल्पनी पण जे सहाय माने ते ‘हुं’ मां ‘तुं’ ने भेळवी दे छे, पारकी वस्तुने पोतामां
भेळवीने चोरी करे छे, स्वतत्त्वने भूली जाय छे...ने तेथी संसारमां रखडे छे.
धर्मीना स्वतत्त्वना अनुभवमां शुद्धचेतनारूप स्वद्रव्य सिवाय बीजा बधानो अभाव छे;
परनो एक अंश पण तेमां नथी. आवो हुं छुं. ‘हुं कोण छुं?’ –के शुद्ध चेतनारूपे जे अनुभवमां
आवी रह्यो छे–ते हुं छुं.
आवो अनुभव करे त्यारे ‘हुं कोण’ ते जाण्युं कहेवाय; तेणे आत्माने जाण्यो, ते
मोक्षमार्गमां आव्यो, तेणे परभावोने छोड्या; ने पोताना स्वघरमां आवीने ते वस्यो. हवे
सादिअनंतकाळ स्वघरमां आनंदपूर्वक ते रहेेशे.
‘ कर विचार तो पाम’
प्रश्न :– आत्माना विचारमां तो विकल्प थाय छे?
उत्तर :– ‘विचारमां तो विकल्प थाय छे’ –एम समजीने कोई जीव
विचारधारा ज न उपाडे, तो कहे छे के हे भाई! आत्मविचारमां कांंई एकला
विकल्प ज नथी; विचारमां भेगुं ज्ञान पण तत्त्वनिर्णयनुं काम करे छे. एमां
ज्ञाननी मुख्यता कर ने विकल्पने गौण कर. आम स्वरूपनो अभ्यास करतां
करतां ज्ञाननुं बळ वधतां विकल्प तूटी जशे ने ज्ञान रही जशे, एटले के
विकल्पथी छूटी ज्ञान अंतरमां वळीने स्वानुभव करशे.
–पण जे जीव तत्त्वनुं अन्वेषण ज करतो नथी, आत्मानी विचारधारा
ज उपाडतो नथी तेने तो निर्विकल्प स्वानुभव थवानो अवसर क्यांथी
आवशे? माटे जे जिज्ञासु थईने स्वानुभव करवा मांगे छे, ते यथार्थ तत्त्वोनुं
अन्वेषण करीने तत्त्वनिर्णय करे छे ने स्वभाव तरफनी विचारधारा उपाडे छे,
ते जीव पोतानुं कार्य अधूरुं मुकशे नहीं. ते पुरुषार्थ वडे विकल्प तोडीने
स्वरूपमां उपयोग जोडीने निर्विकल्प स्वानुभव करशे ज. स्वभावना लक्षे उद्यम
उपाड्यो ते विकल्पमां अटकशे नहि, विकल्पमां संतोष पामशे नहि; ते तो
स्वानुभवथी कृतकृत्यदशा प्रगट कर्ये ज रहेशे. माटे कह्युं छे के ‘कर विचार तो
पाम.’