: ૧૦ : આત્મધર્મ : ભાદરવો : ૨૪૯૪
શ્રી ગુરુ જીવોને સુખકર ઉપદેશ આપે છે
(૨)
[છહઢાળાના મંગલાચરણમાં વીતરાગવિજ્ઞાનને
નમસ્કાર કર્યા છે, તેમાં રહેલા ભાવોનું વિવેચન આપે
અષાડ માસના અંકમાં વાંચ્્યું; હવે શ્રીગુરુ ભવ્ય જીવોને કેવો
ઉપદેશ આપે છે તેની ઉત્થાનિકા આપ આ પ્રવચનમાં
વાંચશો, સાથે સાથે શ્રોતા–શિષ્ય કેવો છે તેનું પણ વિવેચન
વાંચશો. –સં.]
જગતના જીવો દુઃખથી ભયભીત છે ને સુખને ઈચ્છે છે; તેથી જીવોનું દુઃખ મટે
ને સુખ થાય–એવો ઉપદેશ શ્રીગુરુએ કરુણા કરીને આપ્યો છે. શ્રીગુુરુએ શાસ્ત્રમાં જે
હિતોપદેશ દીધો છે તે–અનુસાર આ છહઢાળામાં કહીશું –
ગાથા–૧
जे त्रिभुवनमें जीव अनन्त, सुख चाहैं दुखतें भयवन्त्
तातैं दुखहारी सुखकार, कहें सीख गुरु करुणा धार ।। १ ।।
ત્રણ લોકમાં સાર વીતરાગવિજ્ઞાન છે–એમ બતાવીને હવે તે વીતરાગવિજ્ઞાન
પ્રગટ કરવાનો ઉપદેશ આપે છે. ત્રણ લોકમાં જે અનંત જીવો છે તેઓ સુખને ચાહે છે ને
દુઃખથી ડરે છે, તેથી તેમને સુખ કેમ થાય ને દુઃખ કેમ ટળે?–એવા મોક્ષ માર્ગનો
હિતકારી ઉપદેશ કરુણાધારી શ્રીગુરુ આપે છે. મોક્ષમાર્ગ કહો કે વીતરાગી વિજ્ઞાન કહો,
તેના વડે જીવોને સુખ થાય છે ને દુઃખ મટે છે. તેથી જ્ઞાની ગુરુઓએ કરુણા કરીને
જીવોને તેની શિખામણ આપી છે, તેનો ઉપદેશ આપ્યો છે.
અરે, જીવો અજ્ઞાનભાવથી ચાર ગતિના દુઃખોમાં તરફડી રહ્યા છે. જ્ઞાની પોતે
પૂર્વે અજ્ઞાનદશામાં એવું દુઃખ વેદી ચૂકયા છે ને આત્માનું સાચું સુખ પણ તેમણે ચાખ્યું
છે, તેથી જગતના જીવો ઉપર તેમને પ્રશસ્ત કરુણા આવે છે કે અરે, અજ્ઞાનના આ ઘોર
દુઃખોથી જીવો છૂટે ને સાચું આત્મસુખ પામે. આવી કરુણાથી, દુઃખનું કારણ જે મિથ્યાત્વ
તેને છોડવાનો અને સુખનું કારણ સમ્યગ્દ્રર્શન–જ્ઞાન–