Atmadharma magazine - Ank 299
(Year 25 - Vir Nirvana Samvat 2494, A.D. 1968).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 3 of 41

background image
ભીંતે ઝુલે છે તલવાર...........
[મારે એની તલવાર.......ચેતે તેની ચેતના]
જેમ તલવાર તો લટકતી હોય પણ જેનામાં તે પ્રકારની વીરતા હોય તે તેના
ઉપયોગવડે શત્રુને મારે છે; હિંમત વગરનો માણસ હાથમાં તલવાર પકડીને ઊભો રહે–
તેને માટે તલવાર શું કામની ? તેમ ‘ચેતના’ તો બધા જીવોમાં છે, પણ ચેતનાને
અંતર્મુખ કરીને મોહને મારે તેની ચેતના સાચી; ધર્માત્માએ જ્ઞાનચેતનારૂપી તલવારવડે
મોહને છેદી નાંખ્યો છે, જ્ઞાન અને રાગને જુદા કરી નાંખ્યા છે. આ રીતે ભિન્ન ચૈતન્યને
ચેતે તે સાચી ચેતના છે. જેમ ‘મારે તેની તલવાર’ તેમ ‘ચેતે તેની ચેતના’.
અથવા, ભગવાન જિનદેવની વાણીમાં સ્વાશ્રયનો ઉપદેશ આવ્યો, તે
જિનોપદેશને તીક્ષ્ણ અસિધારાની ઉપમા આપીને આચાર્યદેવ પ્રવચનસાર ગા. ૮૮ માં
કહે છે કે–આ અતિ દીર્ધ સંસારમાં જિનેશ્વરદેવનો ઉપદેશ મહા ભાગ્યથી મળે છે; તીક્ષ્ણ
અસિધારા સમાન તે જિનોપદેશ પામીને શું કરવું? કે પુરુષાર્થ કરવો. ભગવાનનો
ઉપદેશ સ્વસન્મુખ પુરુષાર્થનો છે. જેમ શૂરવીર પુરુષ તીક્ષ્ણ તલવારવડે દુશ્મનને
ક્ષણમાત્રમાં છેદી નાંખે છે, તેમ ભગવાનના ઉપદેશરૂપ તીક્ષ્ણધારવાળી તલવાર પામીને
શૂરવીર એવો મુમુક્ષુ જીવ અંતર્મુખ પુરુષાર્થવડે મોહાદિ શત્રુને ક્ષણમાત્રમાં છેદી નાંખે
છે. ભાઈ, તારા હાથમાં જિનોપદેશરૂપ અત્યંત તીક્ષ્ણ તલવાર આવી, તો હવે શૂરવીર
થઈને શુદ્ધોપયોગના બળવડે તે તલવારને ઝીંકીને મોહને હણી નાંખ. સમયસારમાં પણ
પ્રજ્ઞાછીણી દ્વારા જ્ઞાન અને રાગની એકતાને છેદી નાંખવાનો ઉપદેશ છે. આ રીતે
જિનવાણી મોહક્ષયનો પુરુષાર્થ કરાવે છે.