: ૨ : આત્મધર્મ : ભાદરવો : ૨૪૯૪
આત્મધર્મના શ્રાવણઅંકમાં ‘ધર્માત્માની
જ્ઞાનચેતના’ આપેલી–જે વાંચીને ઘણા જિજ્ઞાસુઓએ
મહિમા અને પ્રસન્નતાની લાગણી વ્યક્ત કરી છે. તે
‘જ્ઞાનચેતના’ સંબંધી ગુરુદેવના બીજા પ્રવચનોમાંથી
પણ ઉત્તમ ભાવોનું દોહન અહીં આપીએ છીએ. આ
પંચાવન પુષ્પોની પુષ્પાંજલિરૂપે પ્રગટ થતો ગતાંકના
લેખનો બીજો ભાગ ‘જ્ઞાનચેતના’ ની ભાવનાને વધુ
પુષ્ટ કરશે...ને જિજ્ઞાસુને આનંદિત કરશે. ‘જ્ઞાનચેતના’
ના ઊંડા ભાવોનું ઘોલન જીવને મહાન હિતકારી છે...ને
અવશ્ય હરરોજ તે કર્તવ્ય છે. આવી જ્ઞાનચેતનાવંત
જીવોનું ભક્તિપૂર્વક દર્શન પણ આનંદસહિત
જ્ઞાનચેતનાની પ્રેરણા જગાડે છે. આપણું એ મહાન
ભાગ્ય છે કે ગુરુપ્રતાપે એવું દર્શન આપણને રોજ પ્રાપ્ત
થાય છે. (સં.)
૧. ધર્માત્માને શુદ્ધ જ્ઞાનચેતનાનું પ્રગટવું, મોહ–રાગ–દ્વેષનો નાશ થવો ને અતીન્દ્રિય
સુખનો અનુભવ થવો–આ બધું કાર્ય એક સાથે થાય છે.
૨. જ્ઞાનચેતનાને ‘શુદ્ધ’ વિશેષણ કહ્યું એટલે કે જ્ઞાનચેતના હંમેશા રાગ–દ્વેષ–મોહ
વગરની જ હોય છે. ચોથા ગુણસ્થાનની જ્ઞાનચેતના પણ રાગ–દ્વેષ–મોહ વગરની
શુદ્ધ છે; સ્વભાવમાં અંતર્મુખ થઈને તે આનંદરૂપ થઈ છે.
૩. આત્મા ત્રિકાળ જ્ઞાનચેતનાસ્વરૂપ છે; તેના અનુભવથી પર્યાયમાં જે
જ્ઞાનચેતના પ્રગટી તે અતીન્દ્રિય આનંદસહિત પ્રગટી છે, મોહનો અભાવ
કરીને પ્રગટી છે. અતીન્દ્રિય આનંદથી ભરેલું અસંખ્યપ્રદેશી ચૈતન્યધામ, તે
જ્ઞાનચેતનાનું જન્મસ્થાન છે.