: २६ : आत्मधर्म : कारतक : २४९प
(स. गा. ११ चालु) (श्री आसो वद ४)
[हे जीवो! स्वभावसन्मुख थईने आनंदने आजे ज अनुभवो]
परथी भिन्न आत्मवस्तु, ते बे अंशरूप छे–त्रिकाळ द्रव्यस्वभाव, अने
क्षणिकपर्याय; तेमां त्रिकाळी द्रव्यस्वभाव शुद्ध छे, तेना आश्रये पर्यायनी शुद्धता थाय छे;
तेथी द्रव्यस्वभावने मुख्य कर्यो ने पर्यायने गौण करी. पर्यायनो अभाव नथी पण गौण
छे.–आ रीते वस्तु सधाय छे एटले सम्यक्श्रद्धा–ज्ञानपूर्वक वीतरागभाव थाय छे.
ध्रुवस्वभावने देखनारी तो पर्याय छे. ते पर्यायनो निषेध करे तो ध्रुवने देखशे
कोण? देखनारी पर्याय अंदर झुकी त्यारे शुद्धनयअनुसार साचा आत्मानो बोध थयो.
शुद्धनय तो पर्याय छे, पण ते रागथी भिन्न थईने भूतार्थस्वभावमां एकाग्र थई–स्वध्येयने
पकडीने तेमां लीन थई, त्यारे भूतार्थनो आश्रय थयो ने त्यारे शुद्धआत्मानुं सम्यक् दर्शन
थयुं; आत्मानुं साचुं जीवन तेने प्रगट्युं... ज्ञायकभाव तेने पर्यायमां प्रगट्यो, परमात्मानां
तेने दर्शन थया; सिद्धप्रभु तेनी पर्यायमां पधार्या. आवी अपूर्व आ वात छे.
रागादि विकल्पोथी परमात्मा दूर छे; अंतर्मुख ज्ञानपर्यायमां परमात्मा समीप वर्ते
छे. सम्यग्द्रष्टि तेने कह्यो के जे शुद्ध–ज्ञायकभावपणे ज पोताने अनुभवे छे, तेमां अशुद्धता
नथी. ज्ञायकस्वभाव शुद्ध छे ने तेमां पर्याय एकाग्र थई एटले शुद्धनो ज अनुभव रह्यो.
भूतार्थस्वभावमां द्रष्टि करी त्यां अभूतार्थ एवा बंधभावो बहार रही गया.–ते पर्यायमां
शुद्धनो ज अनुभव रह्यो. ते साचो आत्मा, ते भूतार्थआत्मा, ने ते सम्यग्दर्शन छे.
प्रभु! एकवार सुन तो सही...आ तारा सम्यग्दर्शननी मधुरी वात! तारुं
शुद्धद्रव्य तारामां छे, तेना आश्रये तारी शुद्धपर्याय तारामां छे, तारो मोक्ष तारामां छे,
तारो मोक्षमार्ग तारामां छे. पर साथे के राग साथे तारे कदी तन्मयता नथी. आवुं
भेदज्ञान करीने अंतर्मुख थतां स्वमां पर्याय अभेद थई, त्यां तेमां गुणभेद के
पर्यायभेदनुं लक्ष रहेतुं नथी; ज्ञान–दर्शन–चारित्रपर्यायना भेदो आत्माना स्वभावमां
नथी. ते पर्यायोनो अभाव नथी, ज्ञानदर्शनादि गुणोनो अभाव नथी, पण अभेदरूप
एक भूतार्थ आत्माने देखतां तेमां गुण–पर्यायना भेदोनो विकल्प रहेतो नथी.
शुद्धआत्मानी आवी अनुभूति ते शुद्धनय छे, ते सम्यग्दर्शन छे. सम्यग्दर्शन एटले
अतीन्द्रियआनंदनुं मधुरुं झरणुं!