આત્મદ્રવ્ય પોતે જાય છે, એટલે તેમાં તન્મય એકરૂપ થઈને પરિણમે છે, પણ આત્મદ્રવ્ય
પોતાના ગુણ–પર્યાયથી બહાર બીજામાં (શરીરાદિમાં) જતું નથી.
વખતે એક હોય છે ને ગુણો એક સાથે અનંત હોય છે.–એ બધા ગુણ પર્યાયો દ્રવ્યને
પ્રાપ્ત કરે છે. એટલે એક વસ્તુની પર્યાયો કોઈ બીજા વડે પમાય એમ નથી. પોતાની
પર્યાય (અશુદ્ધ કે શુદ્ધ) તેના વડે પોતાનું દ્રવ્ય પમાય, પણ તે પર્યાય વડે (જ્ઞાનવડે કે
રાગવડે) કોઈ બીજાને આત્મા પ્રાપ્ત કરી શકે એમ નથી.
દ્રવ્યને જ પ્રાપ્ત કરે છે–તેમાં તન્મય થઈને પરિણમે છે. એટલે પર્યાયના આધારે બીજી
પર્યાય થતી નથી કેમકે પર્યાય તે બીજી પર્યાયને પામતી નથી પણ તે તે કાળે દ્રવ્યને
જ પામે છે. વર્તમાન સમયની પર્યાય વર્તમાન વર્તતા દ્રવ્યને પ્રાપ્ત કરે છે, બીજા
સમયની પર્યાય તે વખતના દ્રવ્યને પ્રાપ્ત કરશે. પર્યાયો ભલે એક પછી એક થાય છે,
પણ દરેક પર્યાય તે તે સમયે સ્વદ્રવ્યને પ્રાપ્ત કરે છે. પર્યાય જડ હો કે ચેતન, અશુદ્ધ
હો કે શુદ્ધ–તેના વડે દ્રવ્ય પમાય છે, પોતપોતાના દ્રવ્યમાં તે જાય છે, બીજા પાસે જતી
નથી. પર્યાયની એકરૂપતા દ્રવ્ય સાથે છે, બીજાની સાથે નથી. માટે બીજા વડે પર્યાય
થતી નથી.
વિપરીતતા મટી જાય છે ને સમ્યગ્જ્ઞાનની ઉજ્વળતા થાય છે. અહો, આ તો લોકાલોકના
પદાર્થનો પ્રકાશક અલૌકિક દીવડો છે. આ ટીકાનું નામ