: ६६ : आत्मधर्म : जेठ : २४९प
नथी, एटले आत्माने ज अवलंबीने ज्ञान थाय छे, ने ते ज्ञान ज आत्मानुं खरूं स्वरूप
छे. ईंद्रियोना अवलंबनवाळुं के विकल्पोना घोलनवाळुं ज्ञान ते खरूं ज्ञान नथी.
परलक्षी ज्ञानना कांईक उघाडथी एम मानी ल्ये के अमने घणुं ज्ञान छे. –तो आचार्यदेव
ना पाडे छे के भाई, तारुं ए जाणपणुं ते ज्ञान ज नथी; स्वसत्तानुं अवलंबन जेमां न
आवे तेने आत्मानुं स्वरूप कोण कहे? रागथी भिन्न पडीने स्वभाव तरफ वळेलुं
वीतरागी ज्ञान ते ज खरूं ज्ञान छे, ते ज आत्मानुं खरूं लक्षण छे. एवा ज्ञानलक्षण वडे
आत्मा समस्त पर द्रव्योथी भिन्नपणे अनुभवमां आवे छे.
स्वद्रव्य तरफ वळ्या वगर, एकली भगवाननी वाणी तरफना लक्षे जे
क्षायोपशमिकज्ञान थाय ते ज्ञानने पण खरुं ज्ञान कहेता नथी; स्वभाव तरफना लक्षे
ऊघडेलुं जे क्षायोपशमिकज्ञान ते तो क्षायिकज्ञाननुं कारण थाय छे. एकला पर तरफनुं
अगियार अंग सुधीनुं ज्ञान करीने पण जीव संसारमां ज रखड्यो, परलक्षी ११ अंगनुं
जाणपणुं पण तेने मोक्षनुं जराय साधन न थयुं. –अरे, तारुं ज्ञान तारी सत्ताना
आश्रये होय के परना आश्रये होय? ईंद्रियो तो जड, तारा चेतनस्वभावथी तद्न
विरुद्ध, तेना आश्रये तारुं ज्ञान केम होय? ईंद्रियोना अवलंबनवाळा ज्ञानमां तो
दुःखनुं वेदन छे; स्वसत्ताना अवलंबनवाळा ज्ञानमां तो अतीन्द्रिय आनंद आवे छे.
स्वसत्ताना अवलंबनमां शुद्ध आत्मानी ज मुख्यता छे. ईंद्रियो के रागनो तेमां अभाव
छे. सम्यग्दर्शन ते मोक्षनो स्तंभ छे, ने ते आवा शुद्धआत्माना अवलंबने ज प्रगटे छे.
तेनी साथे अतीन्द्रियज्ञान होय छे. बहारना जाणपणा वडे आत्मानी अधिकता मानवी
ते मिथ्यात्व छे. अतीन्द्रिय स्वभावमांथी प्रगटेलुं ज्ञान तो अतीन्द्रिय होय. आवा
अतीन्द्रिय ज्ञाननी जगतने किंमत नथी, ने बहारना हीरा–मोती–रत्नोनी किंमत भासे
छे. अरे, ए तो जड छे, ने ते एकला जड तरफ झुकेलुं ईंद्रियज्ञान ते पण खरेखर
आत्मानुं स्वरूप नथी. आत्मा तो ईंद्रियातीत चैतन्यहीरो छे. –आवुं साचा जीवनुं स्वरूप
छे, ने भगवाने ते भणवानुं कह्युं छे. एना वगर बीजा बधा भणतर नकामा छे.
आत्मानुं वस्तुत्व ज्ञान ते आनंदरूप छे, ते ईंद्रियोरूप के रागरूप नथी. ‘ईंद्रियो
वडे जाणुं छुं. –ते ज हुं छुं’ एम अज्ञानीने ईंद्रियो साथेनी एकत्वबुद्धिथी लागे छे. पण
ईंद्रियोथी जुदुं स्वसत्ता–अवलंबीज्ञान तेने देखातुं नथी; अतीन्द्रिय चैतन्यसत्ता तेने
नथी देखाती, तेने तो जड–ईंद्रियो ज देखाय छे; ते जडने के तेने अवलंबनारा
ईंद्रियज्ञानने खरो आत्मा कहेता नथी. आत्मा तो ईंद्रियोथी पार अतीन्द्रियज्ञानमय