આવતો. તે જ્ઞેયોથી તો જ્ઞાન જુદું છે, જ્ઞાનનો પ્રવાહ આત્મામાંથી આવે છે. આત્માના
અવલંબને પ્રગટેલી જે જ્ઞાનપર્યાય તે સ્વધર્મ છે, ને તે સ્વધર્મથી આત્માને અભિન્નપણું
છે; આ રીતે પરદ્રવ્યના ધર્મોથી ભિન્નપણું ને સ્વધર્મોથી અભિન્નપણું હોવાથી આત્માને
એકપણું છે.
મને આલંબન છે–એમ ધર્મી જાણે છે. ને જે આવું નિજસ્વરૂપ છે તેને જ મોહનો ક્ષય
થાય છે.
છે, તે અનુભવમાં લેવા યોગ્ય છે. આત્માને જગતના કોઈ પદાર્થોનો સંયોગ ધુ્રવ રહેતો
નથી, પોતાનો જ્ઞાનસ્વરૂપ આત્મા જ ધુ્રવ રહે છે, તેનો કદી વિયોગ નથી; માટે તે જ
એક આશ્રય કરવા જેવો છે. બીજા પદાર્થોનો સંબંધ તો વૃક્ષની છાયા સમાન અસ્થિર છે,
અધુ્રવ છે. જેમ રસ્તે ચાલ્યા જતા મુસાફરને માર્ગમાં અનેક વૃક્ષોની છાયાનો સંસર્ગ
થાય છે, પણ તે છાયા કાંઈ મુસાફરના ભેગી નથી આવતી, છાયા નવી નવી બદલે છે
ને મુસાફર તો એકનો એક રહે છે; મુસાફર તે છાયાનો જ આશ્રય સમજીને ઊભો રહે
તો તે ધારેલા સ્થળે પહોંચી ન શકે. મુસાફરને ઝાડની છાયાનો આશ્રય નથી. તેમ
મોક્ષનો પ્રવાસી એવો આ આત્મા, તેને વચ્ચે રસ્તામાં ઝાડની છાયા જેવા શરીરાદિના
અનેક સંયોગો આવે છે, પણ ધર્મી તેને ઉપલબ્ધ કરતો નથી, તેને પરદ્રવ્ય જાણે છે,
તેનાથી ભિન્ન પોતાનું સ્વરૂપ જાણીને તેનો જ આશ્રય કરે છે. ધુ્રવ એવો શુદ્ધઆત્મા
એક જ મોક્ષાર્થી જીવનું શરણ છે, બીજું કોઈ શરણ નથી.