: ભાદરવો : ૨૪૯પ આત્મધર્મ : ૨૩ :
૩૩૪. રાગાદિ ભાવો કેવા છે?
તે જ્ઞાન વગરના છે; આત્માનું નિજરૂપ
તે નથી.
૩૩પ. પાપ તો મોક્ષનું કારણ નથી, –પણ પુણ્ય?
પુણ્ય પણ મોક્ષનું કારણ નથી, બંધનું જ
કારણ છે.
૩૩૬. રાગમાં મજા છે?
ના; રાગ તો આકુળતાની ભઠ્ઠી છે, તેમાં
શાંતિ નથી.
૩૩૭. ચેતન્યના આનંદની સાચી મીઠાસને
અજ્ઞાની કેમ ભૂલી જાય છે?
કેમકે તેને પુણ્યમાં મીઠાસ લાગે છે તેથી.
૩૩૮. મુમુક્ષુ જીવે શેમાં લાગ્યા રહેવું?
વીતરાગવિજ્ઞાનમાં લાગ્યા રહેવું, પુણ્ય–
પાપમાં નહીં.
૩૩૯. વીતરાગી દેવ–ગુરુ–શાસ્ત્ર તરફનો
રાગ કેવો છે?
તે પુણ્યબંધનનું કારણ છે, મોક્ષનું નહિ.
૩૪૦. રાગ રાખીને કેવળજ્ઞાન કે મોક્ષ
પમાય?
ના; રાગને સર્વથા છોડીને જ
કેવળજ્ઞાનાદિ પમાય.
૩૪૧. શું અત્યારથી જ રાગને છોડવા જેવો
માનવો?
હા; અત્યારથી છોડવા જેવો માનવો નહીં
તો છોડશે ક્યાંથી?
૩૪૨. શુભરાગને મોક્ષનું કારણ માનવાથી
શું થાય?
મોક્ષ તો ન થાય પણ મિથ્યાત્વ થાય.
૩૪૩. શું ધર્મીને શુભરાગ ન થાય?
થાય; પણ તેને તે મોક્ષનું કારણ ન માને.
૩૪૪. બંધન શું? મુક્તિ શું?
ઉપયોગનું રાગમાં જોડાણ તે બંધન;
ઉપયોગનું શુદ્ધઆત્મામાં જોડાણ તે મુક્તિ.
૩૪પ. રાગદ્વેષ રહિત કઈ રીતે થવાય?
ઉપયોગને અંતરમાં શુદ્ધાત્મામાંએકાગ્ર
કરવાથી.
૩૪૬. સંતો કેવો હિતોપદેશ આપે છે?
રાગનું સેવન છોડ ને તારા
ચૈતન્યસ્વરૂપનું સેવન કર.
૩૪૭. અજ્ઞાની મોટી ભૂલ શું કરે છે?
આત્માને હિતનાં કારણ એવા જ્ઞાન–
વૈરાગ્યને તે દુઃખદાયક માને છે.
૩૪૮. અજ્ઞાની બીજી ભૂલ શું કરે છે?
શુભરાગ દુઃખદાયક હોવાં છતાં તેને તે
સારો માનીને સેવે છે.
૩૪૯. મોક્ષભાવ કયા? ને બંધભાવ ક્યા?
જ્ઞાન–વૈરાગ્ય તે મોક્ષભાવ; અજ્ઞાન ને
શુભ–અશુભ તે બંધભાવ.
૩પ૦. ચારિત્રમાં કષ્ટ છે?
ના; ચારિત્રમાં મહાન આનંદ છે; તે
જગત્પૂજ્ય છે.
૩પ૧. ચારિત્ર શેમાં છે?
ચારિત્ર રાગમાં કે દેહમાં નથી; ચેતનમાં
રમણતા તે ચારિત્ર છે.
૩પ૨. આઠે કર્મો વિષવૃક્ષ છે તો
અમૃતવૃક્ષ કયું?
આત્મા અમૃતનું ઝાડ છે, તેના
અનુભવમાં આનંદ છે?
૩પ૩. જેને પુણ્યની રુચિ છે તેને શેની
રુચિ છે?
તેને જડની રુચિ છે, તેને આત્માની
રુચિ નથી.