મગ્ન છે તે તો કાંઈક રાગાદિને સાધન બનાવીને તેનાથી મોક્ષ સાધવા મથે છે, પણ
મોક્ષના સાચા ઉપાયની તેને ખબર નથી.
તને તારો આત્મા દેખાશે નહિ, અનુભવાશે નહિ. સીધો અભેદ આત્મા ધ્યેયમાં લેતાં
સમ્યગ્દર્શનાદિ થાય છે. ગુણભેદના વિકલ્પ વડે આત્મા સ્પર્શાતો નથી– –અનુભવાતો
નથી. લિંગથી એટલે ગુણભેદથી જેનું ગ્રહણ થતું નથી તે ‘અલિંગ–ગ્રહણ’ છે.
ગુણભેદમાં મનની ચંચળતા છે, તેના વડે આત્માનો શાંત અનુભવ થતો નથી.
વિકલ્પની આડશને વચ્ચેથી કાઢી નાંખીને સીધા જ્ઞાન વડે અખંડ આત્મા અનુભવાય
છે, એવો અનુભવ તે જ સાચો આનંદ છે. (ચર્ચા)
એટલે પર્યાયના ભેદને આત્મા સ્પર્શતો નથી, તેના લક્ષે આત્મા અનુભવાતો નથી. સર્વ
ભેદને ઓળંગીને અભેદપણે આત્માનો સાચો અનુભવ થાય છે.
પણ ધર્મીને તે નિર્મળ પર્યાયો તો છે. તેમ આત્મામાં જ્ઞાનાદિગુણો છે તો ખરા, પણ
ગુણ–ગુણીના વિકલ્પ આત્માના સ્વરૂપમાં નથી. તે વિકલ્પનો નિષેધ સમજવો ગુણનો
અભાવ ન સમજવો. ગુણ–ગુણીની એકતાદ્રષ્ટિમાં સમ્યગ્દર્શનાદિ થાય છે. (ચર્ચા)
નથી. ગુણનો ભેદ પાડતાં તો વિકલ્પ થાય છે, તેનાથી આત્મા પકડાતો નથી. વસ્તુ પોતે
તો અનંત ગુણસ્વરૂપ છે. પણ ‘આ વસ્તુ ને આ ગુણ’ એમ ભેદથી જોતાં દ્રષ્ટિ ત્રૂટક
થઈ જાય છે, અખંડ આત્મા તે દ્રષ્ટિમાં આવતો નથી, ને સમ્યગ્દર્શન થતું નથી. ભેદના
વિકલ્પ વગરની અભેદ અનુભૂતિમાં આત્મા અનુભવાય છે.