: કારતક : ૨૪૯૬ : ૭ :
અવલંબનરૂપ જે નિર્મળ પર્યાય થઈ તે સ્વપદ છે. સ્વાલંબને નિર્મળ પર્યાય પ્રગટી ત્યારે
નિજપદની પ્રાપ્તિ થઈ. દ્રવ્ય–ગુણ ત્રિકાળ શુદ્ધ હતા, તેવી શુદ્ધપર્યાય પ્રગટી તેનું નામ
નિજપદની પ્રાપ્તિ છે.–આમાં દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાય ત્રણે આવી ગયા. આવા નિજપદની
પ્રાપ્તિમાં રાગનું જરાય અવલંબન નથી, ભેદોનું અવલંબન નથી, એકરૂપ જ્ઞાનસ્વભાવનું
જ અવલંબન છે.
આત્માનો લાભ અને અનાત્માનો પરિહાર; નિજપદની પ્રાપ્તિ અને ભ્રાંતિનો
નાશ; આસ્રવનો નાશ ને કર્મની નિર્જરા–એ બધું એક સાથે જ્ઞાનસ્વભાવના
અવલંબનથી જ થાય છે. જ્ઞાનસ્વભાવના અવલંબનમાં રાગ–દ્વેષ–મોહની ઉત્પત્તિ થતી
નથી તેથી હવે કર્મ નિમિત્ત થતું નથી. આત્મા પોતાના સ્વભાવમાં આવ્યો ત્યાં હવે કર્મ
સાથેનો સંબંધ છૂટી ગયો.–આ રીતે સમસ્ત કર્મનો અભાવ થઈને મોક્ષ થાય છે. જ્ઞાનના
અવલંબનનું જ આ ફળ છે.
જુઓ, આમાં સાતે તત્ત્વ બતાવી દીધા–
(૧) પ્રથમ તો આત્મા એક જ્ઞાનસ્વભાવી વસ્તુ છે; અને તેનું અવલંબન
કરવાથી નિજપદની પ્રાપ્તિ થાય છે એટલે કે આત્માનો લાભ થાય છે. એમ કહીને શુદ્ધ
જીવતત્ત્વ બતાવ્યું.
(૨) અનાત્માનો પરિહાર થાય છે એમ કહીને, શુદ્ધ જીવમાં અજીવનો અભાવ
બતાવ્યો.
(૩) રાગ–દ્વેષ–મોહ થતા નથી ને કર્મ આસ્રવતું નથી, એટલે શુદ્ધ દશામાં
આસ્રવનો અભાવ બતાવ્યો.
બતાવ્યું.
આમ જ્ઞાનસ્વભાવના અવલંબનનું ફળ છે. ઉપાદેયરૂપ સંવર–નિર્જરા–મોક્ષ
પ્રગટ્યા, ને હેયરૂપ એવા આસ્રવ–બંધ છૂટ્યા. અનાત્માથી ભિન્ન (એટલે જડથી ને
રાગાદિથી ભિન્ન) એવું શુદ્ધ જ્ઞાનમય નિજપદ અનુભવમાં આવ્યું ને આત્માનો લાભ